İnsanlar yaşayabilmek ve yaşam düzeylerini yükseltebilmek için çeşitli bilgilere ihtiyaç duyarlar. Bunlardan birisi de coğrafi bilgilerdir.
Coğrafya derslerinde öğrendiğimiz bilgiler, bizlerin hayatını çeşitli yönlerden ilgilendirir ve bizlere çeşitli konularda yardımcı olur.
Bunlardan başlıcaları:
- Yer ve yön bulmada yarar sağlar. - Haritalardan yararlanmamızı sağlar. - Yurt sevgisi kazandırır, vatandaşlık bağlarının güçlenmesini sağlar. - Ülkemizi diğer ülkelerle karşılaştırmamızı sağlar. - Kalkınma planları hazırlanmasında yardımcı olur. - Çevre bilinci kazandırır. - Savaş sırasında bilgilerden ve haritalardan faydalanılır. (Devam)
a. Mevsimlik Göçler Tarıma, turizme ve yaylacılığa dayalı geçici nüfus hareketleridir. b. Daimi Göçler Kırdan kıra, kırdan kente, kentten kıra, kentten kente sürekli olarak yerleşme amaçlı yapılan göçlerdir.
Türkiye’de göç veren bölgeler: Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri Türkiye’de en fazla göç veren iller: Ardahan, Bartın, Sinop, Siirt. Türkiye’de göç alan bölgeler: Marmara ve Ege Bölgeleri. Türkiye’de en fazla göç alan iller: İstanbul, Antalya, Tekirdağ, Ankara, İzmir, Muğla.
2. Dış Göçler
a. Yurtdışından Türkiye’ye Doğru Kendi ülkesindeki baskı, savaş, şiddet olaylarından kaçan kişiler ile Balkanlardan gelen göçmenleri kapsar.
Nem Nedir? Nem Türleri Nelerdir? Su Buharı Varlığını Neler Etkiler? Yoğuşma Ürünleri Nelerdir? Yerde ve Yüksekte Oluşan Yağış Türleri Nelerdir? (Devam)
Bir ülkenin nüfus özelliklerini gösteren çizimlere nüfus piramitleri denir. Yatay eksende kişi sayısı ya da oranı, dikey eksende ise yaş grupları bulunur.
Piramitlerin Yorumlaması
1. Çocuk, Olgun ve Yaşlı nüfus hakkında bilgi verir. - Çocuk Nüfus, 0 – 14 yaş grubu - Olgun (Yetişkin) Nüfus, 15-64 yaş grubu - Yaşlı Nüfus, 64+ yaş grubu
2. Doğum ve ölüm oranları hakkında bilgi verir. - Pozitif Piramit, her dönem, bir önceki döneme göre daha fazla doğum yaşanmıştır (gelişmemiş ülke). - Durağan Piramit, her dönem, önceki döneme yakın doğum yaşanmıştır (gelişmiş ülke). - Negatif Piramit, her dönem, önceki dönemden daha az doğum yaşanmıştır.
Hükümetlerin bilinçli olarak nüfusun niceliğini, niteliğini ve dağılışını etkileyen kararlarının tümüne nüfus politikası denir. Dünyada genel olarak uygulanan üç nüfus politikası vardır.
Nüfus Artış Hızını Azaltmaya Yönelik Politikalar
Yüksek nüfus artışının doğal kaynakların tüketim hızını arttırdığı, kalkınma hızını düşürdüğü ülkelerde uygulanır.
Bu ülkeler genellikle gelişmemiş ya da aşırı fazla nüfusa sahip ülkelerdir. Çin, Hindistan, Nijerya, Endonezya, Malezya ve Kenya gibi ülkelerde uygulanır.
Nüfus Artış Hızını Arttırmaya Yönelik Politikalar
Nüfus artış hızının düşük olduğu ve bu durumun ülke nüfusunun dinamizmini kaybetme, ülkenin ekonomik kalkınmasını yavaşlatma ve nüfusun yaşlanma sorununa neden olduğu ülkelerde uygulanır.
Japonya, Almanya, Fransa, Danimarka, Finlandiya, İngiltere, ABD ve Kanada gibi gelişmiş ülkelerde uygulanır.
Nüfus; sınırları belirlenmiş bir alanda, belirli bir tarihte bulunan toplam insan sayısıdır. Belirli bir alanda yaşayan insanların sayısı ve nitelikleri zamana bağlı olarak hızlı ve büyük bir değişim içerisindedir. Nüfus, nüfus sayımları ile tespit edilir. Ancak nüfusun tespiti için sayımların dışında da kaynaklar kullanılabilmektedir. Örneğin doğum – ölüm kayıtları, göç kayıtları, banka ve sigorta kayıtları ve dönemsel olarak yapılan bilimsel araştırmalar gibi. Ancak temelde belirli bir alanda yaşayan toplam insan sayısı nüfus sayımları aracılığı ile tespit edilir. Nüfus Sayımları; Bir ülkenin tümünde veya sınırları belirlenmiş bir bölgede yaşayan tüm insanlarla ilgili sayısal, ekonomik ve toplumsal verilerin toplanma, değerlendirilme ve analiz edilme sürecine nüfus sayımı denir. Yani nüfus sayım... (Devam)
- İklim ve bitki örtüsü, aşırı sıcak ve soğuk bölgeler seyrek nüfuslu, ılıman bölgeler ise yoğun nüfusludur. - Yer şekilleri, engebeli ve dağlık alanlarda nüfus seyrektir. - Enlem ve bakı, orta enlemler ile dağların güneşe bakan yamaçları daha nüfusludur. - Su kaynakları, su hayattır. Bu nedenle kurak alanlar seyrek nüfuslanmıştır. Çöller örnek verilebilir. - Toprak koşulları, verimli tarım alanlarının bulunduğu topraklar tarih boyunca yoğun nüfuslanmıştır. Mezopotamya, Nil vadisi, Indus ve Ganj gibi.
B) Beşeri Etmenler - Ulaşım koşulları, ulaşımın kolay olduğu, her türlü mal ve hizmetin alınabildiği yerler yoğun nüfusludur. - Tarihi etmenler, savaşlar, istilalar ve nüfus değişimleri nüfusun dağılışını etkiler. - Ekonomik faktörler, ekonomik gelir seviyesi... (Devam)
A) Doğumlar Doğurganlık: Canlı doğum sayısı Doğurgan Nüfus: Doğum yapabilme özelliğine sahip 15-49 yaş arası kadın nüfus Doğum Oranı= (Doğum Sayısı / Toplam Nüfus) x 1000 Doğurganlık Oranını Etkileyen Faktörler: 1. Doğal afet, salgın hastalık, savaşlar2. Eğitim seviyesi ve ekonomik durum3. Bebek ölümleri4. Evlilik yaşı ve oranı5. Dinin etkisi6. Nüfusun yaş ve cinsiyet durumu7. Şehirleşme ve kadının sosyal statüsü8. Ülkelerin uyguladığı nüfus politikaları B) Ölümler Ölüm Oranı= (Ölüm Sayısı / Toplam Nüfus) x 1000 Ölümlerin Nedenleri: 1. Sağlık problemleri2. Depremler, sel ve su baskınları3. Savaşlar4. Salgın hastalıklar5. Kıtlıklar6. Kitlesel kazalar C) Ortalama Yaşam Süresi Ortalama... (Devam)