Harita Bilgisi Kategorisi - Coğrafya Sitesi

Harita Bilgisi

Bu kategoride toplam 10 içerik bulunuyor.
Harita Nedir?
Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuş bakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzlem üzerine aktarılmasıyla oluşan çizimlere harita denir. Haritacılık bilimine ise kartoğrafya denir.

Haritalar, coğrafyada en çok kullanılan araçlardan biridir. Haritalardan başka küreler, krokiler, grafik ve şekiller, fotoğraflar coğrafyada kullanılan araçlardır.

Yeryüzünün bütününe ya da bir kısmına, yandan belli bir açı ile bakılırsa, öndeki yükseltiler arkadaki özelliklerin görülmesini engeller. Bu nedenle haritalar çizilirken yeryüzüne tam tepeden bakılmalıdır.

Önceden yerden yapılan ölçümler sonucu elde edilen verilerle yeryüzünün tepeden görünümleri sağlanıyordu. Günümüzde haritalar çizilirken uçaktan ya da uydulardan çekilmiş fotoğraflardan yararlanılmaktadır. Bu yeni harita yöntemine fotogrametri denir.

Bir çizimin harita olabilmesi için bazı şartlar vardır:

1. K... (Devam)
Harita Bilgisi 29 Åžubat 2012 2 yorum
Projeksiyon Tipleri
Haritalardaki şekil ve alan bozulmalarının en aza indirilebilmesi için oluşturulan özel çizim yöntemlerine projeksiyon ya da iz düşüm yöntemleri denir.

Projeksiyonların bazıları uzunluk, bazıları açı, bazıları ise alanları gerçeğe daha yakın gösterir. Projeksiyonlar iz düşüm (yükseltinin sıfır kabul edilmesi) esasına göre çizildiğinden engebesi fazla olan yerlerin iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçümleri arasındaki fark fazladır.

Örneğin yurdumuzda Doğu Anadolu ile Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçüm arasındaki fark çok fazladır.

Harita çiziminde kullanılan başlıca projeksiyon tipleri silindirik, konik ve düzlem projeksiyonlardır.

1. Silindir Projeksiyon

Bu projeksiyonda harita alanı açılmış bir silindir üzerine aktarılır. Bu projeksiyonla çizilen haritalarda ekvator çevresinde doğruya yakın görünümler elde edilirken kutuplara doğru önemli ... (Devam)
Harita Bilgisi 29 Åžubat 2012 106 yorum
Gerçek Uzunluk Bulma
Harita üzerinde verilen değerlerden faydalanarak iki nokta arasındaki kuş uçuşu uzaklık bulunabilir:

Gerçek Uzunluk = Harita Uzunluğu x Ölçeğin Paydası

Soru 1: 1/500000 ölçekli bir haritada iki şehir arası 6 cm olarak ölçülmüştür. İki kent arası gerçekte kaç km dir?

GU = HU x ÖP
GU = 6 x 500000
GU = 3000000 cm
GU = 30 km

Soru 2: 1/200000 ölçekli bir haritada 5 cm'lik uzaklık gerçekte kaç km dir?

GU = HU x ÖP
GU = 5 x 200000
GU = 1000000 cm = 10 km

NOT: cm'yi km'ye çevirirken 5 sıfır sileriz.
(Devam)
Harita Bilgisi 03 Kasım 2012 47 yorum
Harita UzunluÄŸu Bulma
Eğer haritanın ölçeği ve gerçekte kaç km olduğu biliniyorsa aşağıdaki formülle harita uzunluğu bulunabilir.

Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçeğin Paydası

Harita uzunluÄŸu genellikle santimetre (cm) olarak ifade edilir.

Soru 1: Gerçekte 6 km mesafe bulunan iki kasaba arasındaki uzaklık 1/300000 ölçekli haritada kaç cm olarak gösterilir

Gerçek Uzunluk = 6 km = 600000 cm
(5 sıfır ekleyerek santimetreye çevirdik)

Ölçek Paydası: 300000

Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçeğin Paydası
Harita UzunluÄŸu = 600000 / 300000
Harita UzunluÄŸu = 2 cm

Soru 2: 1/400000 ölçekli bir haritada 20 cm olarak gösterilen uzaklık, 1/200000 ölçekli bir haritada kaç cm gösterilir?

Soruda iki tane harita bulunmaktadır. Birinin ölçeği ve harita uzunluğu bilinirken diğerinin sadece ölçeği biliniyor. Öncelikle birinci haritadan gerçek uzunluğu bulmalıyız.

GU = HU x ÖP = 20 x 400000 = 8000000 cm

Belirtilen yerin gerÃ... (Devam)
Harita Bilgisi 25 Kasım 2012 27 yorum
Ölçek Hesaplama
Yeryüzü ÅŸekillerinin birebir haritasını çizmek mümkün deÄŸildir.
Bu nedenle haritadaki gerçek uzunluklar belli bir ölçek dahilinde küçültülerek haritaya aktarılır.
Haritadaki bu küçültme oranına ölçek denir.

 
Ölçek iki ÅŸekilde ifade edilir: 1. Kesir Ölçek, 2. Çizgi Ölçek
 
1. Kesir Ölçek
Küçültme oranının kesirli sayılarla ifade edildiÄŸi ölçek türüdür.
Pay her zaman 1’dir.
ÖrneÄŸin;1/100.000, 1/250.000, 1/1.000.000 gibi...
Kesir ölçekte birim yazılmaz. Her zaman santimetre (cm) cinsindedir.
Pay ile paydanın birimleri her zaman birbirine eşittir.
ÖrneÄŸin; 1/100.000 =
Haritalarda küçültme oranı aksi belirtilmemiÅŸse santimdir.
Ama farklı birimlere çevrilmesi isteniyorsa ÅŸu ÅŸekilde yapılır:

KM&... (Devam)
Harita Bilgisi 25 Kasım 2012 82 yorum
Ölçekleri Birbirine Çevirmek
1. Kesir ÖlçeÄŸi Çizgi ÖlçeÄŸe Çevirmek
 
1/200000 kesir ölçeÄŸini çizgi ölçeÄŸe çevilelim:
Her biri 1 cm uzunluÄŸunda beÅŸ çentikli bir doÄŸru çizip birimine km yazalım¹, Ä°kinci çentiÄŸin üzerine sıfır koyalım;
 

Kesir ölçeÄŸin paydasını cm’den km’ye çevirelim:
200000 cm = 2 km
Çıkan sonucu sıfırın yanlarına yazıp saÄŸa doÄŸru bir kat arttırarak yazalım:
 

 
2. Çizgi ÖlçeÄŸi Kesir ÖlçeÄŸe Çevirmek

Yukarıdaki çizgi ölçeÄŸi kesir ölçeÄŸe çevirirken ölçek formülünü yazarız, harita uzunluÄŸu ve gerçek uzunluÄŸu tek çentiÄŸe göre² hesaplarız:

 
NOTLAR:
1. Kesir ölçeÄŸi çizgi ölçeÄŸe çevirirken birim km olmak zorunda deÄŸi... (Devam)
Harita Bilgisi 12 Ekim 2014 3 yorum
Haritalarda Uzunluk Hesaplama Soruları
SORU 1:
Gerçekte 30 km mesafe bulunan iki kasaba arasındaki uzaklık 1/500000 ölçekli haritada kaç cm olarak gösterilir?
Çözüm
Soruda ölçek ve gerçek uzunluk verilmiÅŸ, harita uzunluÄŸu isteniyor. Bu durumda aÅŸağıdaki formülü kullanırız:

ÖlçeÄŸin paydası santimetredir. Bölme iÅŸlemini yaparken birimler eÅŸit olmalı. Bu nedenle gerçek uzunluÄŸu cm'ye çeviririz. Bunun için de 5 sıfır ekleriz.
30 km = 3000000 cm
Soruda verilenleri formülde yerlerine yazıyoruz.
Harita UzunluÄŸu = 3000000 / 500000 = 6 cm
SORU 2:
Gerçekte 40 km mesafe bulunan iki kasaba arasındaki uzaklık 1/200000 ölçekli haritada kaç cm olarak gösterilir?
Çözüm
Soruda ölçek ve gerçek uzunluk verilmiÅŸ, harita uzunluÄŸu isteniyor. Bu durumda aÅŸağıdaki formülü kullanırız:

ÖlçeÄŸin paydas... (Devam)
Harita Bilgisi 13 Ekim 2014 64 yorum
Gerçek Uzunluk Hesaplama Soruları
SORU 1:
1/1200000 ölçekli bir haritada iki ÅŸehir arası 8 cm olarak ölçülmüÅŸtür. Ä°ki kent arası gerçekte kaç km dir?
Çözüm
Harita uzunluÄŸu ve ölçek biliniyor. Bizden gerçek uzunluÄŸun kaç km olduÄŸu isteniyor. Kullanacağımız formül:

Soruda verilenleri formülde yerlerine yazıyoruz.
Gerçek Uzunluk = 8 * 1200000 = 9600000
Elde ettiÄŸimiz sonuç santimetredir. Bunu kilometreye çevirerek soruda istendiÄŸi gibi cevabı buluruz. Bunun için beÅŸ sıfır sileriz.
9600000 cm = 96 km
SORU 2:
1/1000000 ölçekli bir haritada iki ÅŸehir arası 15 cm olarak ölçülmüÅŸtür. Ä°ki kent arası gerçekte kaç km dir?
Çözüm
Harita uzunluÄŸu ve ölçek biliniyor. Bizden gerçek uzunluÄŸun kaç km olduÄŸu isteniyor. Kullanacağımız formül:

Soruda verilenleri fo... (Devam)
Harita Bilgisi 13 Ekim 2014 56 yorum
Ölçek Hesaplama Soruları
SORU 1:
ÖlçeÄŸi verilmemiÅŸ bir haritada iki nokta arası gerçek uzunluk 24 km dir. Bu uzunluk haritada 4 cm ile gösterilmiÅŸ ise haritanın ölçeÄŸi nedir?
Çözüm:
Soruda gerçek uzunluk ve harita uzunluÄŸu verilmiÅŸtir. Bizden haritanın ölçeÄŸini bulmamız istenmektedir. Kullanacağımız formül:

Ölçek her zaman santimetre (cm) ile ifade edilir. Bu nedenle gerçek uzunluÄŸu km'den cm'ye çevirmemiz gerekli. Bunun için beÅŸ tane sıfır ekliyoruz:
Gerçek Uzunluk = 24 * 100000 = 2400000
Åžimdi formülü yazabilir ve varsa sadeleÅŸtirmeyi yapabiliriz:
Ölçek = Harita UzunluÄŸu / Gerçek Uzunluk = 4/2400000 = 1/600000
SORU 2:
ÖlçeÄŸi verilmemiÅŸ bir haritada iki nokta arası gerçek uzunluk 30 km dir. Bu uzunluk haritada 3 cm ile gösterilmiÅŸ ise haritanın ölçeÄŸi nedir?
Çözüm
Soruda ger... (Devam)
Harita Bilgisi 29 Ekim 2014 31 yorum
Eğim Hesaplamaları
Bu yazımızda aralarındaki yükselti farkı ve yatay uzaklığı bilinen iki nokta arasındaki eğimin nasıl hesaplanacağı ile ilgili bilgi verdik. (Devam)
Harita Bilgisi 07 Ocak 2015 26 yorum
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi