Kayaçlar
 


 

 

Oluşumu

Türler

Özellik


Püskürük

İç Püskürük

Yerin iç kısmında yavaş yavaş soğuyan ve katılaşan magma.

Granit, diyorit, siyenit, gabro.

Açık renkli,
İri kristalli.
Sert


Dış Püskürük

Yeryüzüne ulaşan ve hızla soğuyan ve katılaşan magma.

Andezit, bazalt, volkan camı (obsidyen), tüf, riyolit

Koyu renkli,
İnce kristalli, Camsı yapıda.
Yumuşak


Tortul

Fiziksel

Dış kuvvetlerce taşınan, biriken ve sıkışan taşlar.

Kumtaşı (gre), kiltaşı, çakıltaşı (konglomera).

Yumuşak,
Gözenekli,
Tabakalı,
Fosil içerir.


Kimyasal

Sular tarafından eritilen ya da buharlaşma ile su kaybeden mineraller.

Kireçtaşı (kalker), Alçıtaşı (Jips), Kaya tuzu, dolomit


Organik

Bitki ve hayvan kalıntılarının fosilleşmesi.

Bit... (Devam)

Kayaçlar 03 Kasım 2012 31 yorum

KAYAÇ (Taş) : Yerkabuğunun yapı malzemesi olan, bir veya birden fazla minerallerden oluşan ve organik malzemelerden meydana gelen katı cisimlere denir.
Kayaçlar çok basit bir ifade ile mineral topluluklarıdır.
 
MİNERAL: Kayaçların yapısını oluşturan, belirli bir kimyasal bileşime sahip organik veya inorganik özellikteki katı bileşiklerdir.
* Canlı organizmadaki hücre gibi cansız doğada mineraller en küçük birimi oluşturur.
* Her bir mineral farklı elementlerden oluşur.
* Her bir kayaç çeşidi de farklı mineraller içerir.
* Mineraller yan yana gelerek kayaçları kayaçlarda yan yana gelerek kıtaları ve yer kabuğunu meydana getirirler. 
Not: Kuvars,Kalsit ve Feldispat gibi Mineraller, doğada bulunan yaklaşık 2000 mineral içinde en yaygın olanıdır.
 
KAYAÇ DÖNGÜSÜ: Tüm kayaçlar sürekli bir d... (Devam)

Kayaçlar 17 Kasım 2012 21 yorum

A) Dağların Uzanış Yönüne Göre:
 
Boyuna Kıyı: Dağların kıyı çizgisine paralel uzandığı kıyılardır.
 
Enine Kıyı: Dağların kıyı çizgisine dik uzandığı kıyılardır.
 


Boyuna

Enine


Girinti Çıkıntı Az
Derinlik Fazla
Kıta Sahanlığı Dar

Girintili Çıkıntılı
Derinlik Az
Kıta Sahanlığı Geniş


 
B) Akarsuların Şekillendirdiği Kıyılar
 
Ria Tipi Kıyı: Eski akarsu vadilerinin deniz seviyesinin yükselmesi ya da vadinin tektonik olarak çökmesiyle sular altında kalmasıyla oluşmuş kıyılardır.
 
Dalmaçya Tipi Kıyı: Dağların kıyı çizgisine paralel uzandığı alanlarda, iç kesimlerdeki ovaların, deniz yükselmesine bağlı olarak sular altında kalmasıyla oluşmuştur. Kıyıda birbirine paralel ada dizileri görülür.
 
Setli Kıyılar: Akarsuların alüvyon taşıdı... (Devam)

Dış Kuvvetler 25 Aralık 2014 Yorum yok

2. Savanlar
 
 
 
- Yağmur ormanları ile çöller arasında yer alan genellikle ot topluluklarından oluşan, kuraklığa dayanıklı ağaçcıkların da görüldüğü bitki topluluklarına savan denilmektedir.
- Yağmur ormanları kadar fazla ve düzenli yağmur almadıkları için daha seyrek, kısa ağaç ve çayır toplulukları ortaya çıkmıştır. Savanlar çöllere yaklaştıkça steplere dönüşürler.
- Kurak savan bölgelerinin akarsu boylarında dar ve geniş şeritler halinde ormanlara rastlanır.
- Genellikle palmiye ve şemsiye ağaçlarından oluşur (park ya da galeri ormanı da denir).
- Savanlar kış aylarında ortadan kalkarlar. (Devam)

Bitkiler 22 Aralık 2014 Yorum yok

- Bu geniş alan birçok canlıya yaşam alanıdır. Aynı zamanda karada yaşayanlar için de önemlidir.- Dünya'nın en büyük biyomunu oluşturur.- Dünya'nın %70'i sularla kaplıdır.- Tatlı su ve tuzlu su biyomu olmak üzere ikiye ayrılır.- Su biyomlarında sıcaklıklar fazla değişkenlik göstermez. Ayrıca suyun varlığı ya da yokluğu da biyomları sınırlamaz.- Yukarıda sayılanların bir sonucu olarak karasal biyomlara göre daha düzenlidir.
Su Biyomlarını Etkileyen Faktörler
- Oksijen ve Karbondioksit- Sıcaklık- Işık (Fotosentez için gerekli)- Eriyik haldeki mineraller- Besin maddesi (planktonlar)
Işığın ulaşabildiği kısım ilk 200 metrelik kısımdır. Buraya fotik alan, ışığın ulaşamadığı 200 metreden derin kısma ise afotik alan denir.
Su biyomunda canlılar daha çok Güneş ışığının ulaştığı yüzeyden 200 metre derinliğe kadar yaşarlar.
İki grup... (Devam)

Ekosistemlerde İşleyiş 01 Mayıs 2014 3 yorum

- Tatsız, kokusuz ve renksiz bir maddedir.
- Katı – sıvı – gaz olarak bulunabilir.
- Su kaynakları, su döngüsünün (buharlaşma – terleme à yağış (yer altına sızma, yüzeyde akış)) eseridir.
 


Yüzey Suları

Yer Altı Suları

Tatlı Su Kaynakları
3%

Tuzlu Su Kaynakları 97%


Okyanus, deniz, göl, akarsu.

 

Akarsular, buzullar, göller, yer altı suları.

Okyanuslar, denizler, göller, yer altı suları.


 
- Denizler, kenar deniz (okyanusla bağlantılı, sınırı belirsiz) ve iç deniz (sınırları belirlenebilen) olarak ikiye ayrılır.
- Belli başlı okyanuslar: Büyük (Pasifik) Okyanusu, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu.
- Belli başlı denizler: Akdeniz, Baltık, Adriyatik, Ege, Karadeniz, Kızıldeniz, Karayip, Umman, Japon Denizi.
- Deniz ve okyanusların tuzluluk oranı sıcaklık, yağış, rüzgar vb. bağlıdır.
- Den... (Devam)

Su Kaynakları 03 Kasım 2012 Yorum yok

1. Zonal Topraklar: Gelişimini tamamlamış, tabakaları belirgin (A-B-C horizonları olan) topraklardır.
 
- Laterit: Ekvatoral kuşakta, nemli sıcak iklimde görülürler. Aşırı yıkanma sebebiyle mineral, organik maddeleri kısa sürede ayrıştıran gür bitki örtüsü sebebiyle humus açısından fakirdir.
 
- Terra Rossa (Kırmızı Toprak): Akdeniz iklim kuşağında kalker üzerinde oluşan topraklar. Kirecin ayrışması ile ortaya çıkan demirin oksitlenmesi kırmızı renk almasını sağlamıştır.
 
- Kahverengi Orman Toprakları: Orta kuşak nemli orman arazilerinde görülür. Mineral bakımından fakir olmasına karşın ayrışma yavaş olduğu için humus açısından zengindir.
 
- Podzol Topraklar: Soğuk nemli bölgelerde, iğne yapraklı orman arazilerinde görülür. Mineral bakımından fakirdir. Gri renktedir.
 
- Ç&oum... (Devam)

Topraklar 14 Aralık 2012 10 yorum

Bir yatak içerisinde belli bir eğim doğrultusunda hareket eden suya akarsu denir.
 
Türkiye'de Akarsu Aşındırma Şekilleri
 
1. Çentik Vadi
- Akarsuların kaynak kısımlarında sert arazilerde oluşan V şeklindeki genç vadilere denir.
- Ülkemizde en yaygın vadi tipi olup dağlık alanlarda, özellikle Doğu Karadeniz’de görülür.

 
2. Boğaz Vadi
- Eğimin fazla ve arazinin sert olduğu yerlerde oluşan dik yamaçlı derin vadilerdir.
- Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat, Sakarya yüksek dağ sıralarını enine yarıp geçer.
- Boğaz vadiler aynı zamanda doğal geçittir, bu sebeple ulaşım açısından önemlidir (Örneğin Gülek Geçidi).

 
3. Kanyon Vadi
- Akarsuların sert kalkerli arazilerde kademeli olarak derinleşmesi ve enlemesine aşındırmalara bağlı oluşan basamaklı vadilere denir.
- Türkiye’de pek... (Devam)

Dış Kuvvetler 25 Aralık 2014 19 yorum

 


Akarsu

Doğduğu Yer

Döküldüğü Deniz

Oluşturduğu Delta


Çoruh

Kelkit; Mescit Dağları

Karadeniz

---


Yeşilırmak

Gümüşhane Dağları
Kösedağı

Karadeniz

Çarşamba


Kızılırmak

Kızıldağ (Sivas’ın Doğusu)

Karadeniz

Bafra


Sakarya

Emir Dağı (Afyon)

Karadeniz

Sakarya


Susurluk

Simav (Kütahya)

Marmara Denizi

---


Meriç

Bulgaristan

Ege Denizi

---


Bakırçay

Ömer Dağı

Ege Denizi

Dikili


Gediz

Murat Dağı

Ege Denizi

Menemen


K. Menderes

Bozdağlar

Ege Denizi

Selçuk


B. Menderes

Göller Yöresi

Ege Denizi

Balat


Aksu

Isparta

Akdeniz

---


Göksu

Taşeli Platosu Kuzeyi

Akdeniz

Silifke


Seyhan

Uzunyayla Platosu

Akdeniz

Çukurova


Ceyhan

Elbistan Havzası

Akdeniz

Çukurov... (Devam)

Türkiye Coğrafyası 15 Şubat 2014 17 yorum

Türkiye İklimini Belirleyen Faktörler
 
1. Orta Kuşak ülkesidir
Dört mevsimi yaşar, bu nedenle yıllık sıcaklık farkları fazladır.
Ekvatora kutuplara göre daha yakın olduğu için yaz mevsiminde sıcaklıklar hissedilir derecede artar, güneşlenme süresi uzundur.
 
2. Ilıman kuşakta Akdeniz iklim bölgesindedir.
Kuzeyinde kutupsal, güneyinde tropikal hava kütlelerinin etkisi altındadır.
 
3. Kuzey yarım kürede yer alır.
Buna bağlı olarak yaz mevsimi daha uzundur.
 
4. Çevresindeki kara kütlelerinin etkisi (Basınç merkezleri)
Yaz mevsiminde Asor Dinamik YB ile Basra Termik AB (sıcak ve kurak), kış mevsiminde İzlanda Dinamik AB (ılık, yağışlı), Balkanlar Termik YB (soğuk, kar yağışlı) ve Sibirya Termik YB (soğuk, ayaz) etkili olur.
 
5. Denizellik – Karasallık
Kıyılarımızda sıcaklık farkları nemin havayı yumuşatmasından... (Devam)

Türkiye Coğrafyası 21 Aralık 2013 1 yorum

1. Köy Altı Yerleşmeleri
Bazı kişilerin çeşitli nedenlerle köylerinden ayrılarak kurdukları bir ya da birkaç meskenden oluşan yerleşmelerdir.
Özellikleri:
- İdari yönden bir köye bağlıdır.- Geçici yerleşmelerdir.- Sonradan süreklilik kazanıp köy statüsü kazanabilirler.- Genellikle ilkbahar ve yaz mevsimlerinde kullanılırlar.- Eğitim, sağlık, cami gibi hizmetleri bağlı olduğu köyden alırlar.- Çoğunlukla derme – çatma basit barınaklardan oluşur.- Bölgelere ve yapısına göre çeşitli isimler alırlar: Bunlar büyükten küçüğe doğru: Mahalle, yayla, çiftlik, mezra, kom, canik, oba, divan, dam ve bağ evidir.
Köy Altı Yerleşmelerin Ortaya Çıkma Sebepleri:
- Tarım arazilerinin yetersiz ya da birbirinden uzak olması.- Hayvanlar için otlak ve barınak temini.- Devlete ait arazilerin özellikl... (Devam)

Nüfus ve Yerleşme 04 Mart 2014 5 yorum

Türkiye Akarsularının Özellikleri
1. Rejimlerine Göre Akarsular
 Düzenli Rejim: Karadeniz akarsuları Düzensiz Rejim: Diğer tüm akarsular
2. Beslenme Kaynaklarına Göre Akarsular
 Yağmur Suları: Akdeniz ve Ege akarsuları Kar Erimeleri: Fırat, Dicle, Aras, Kura Sel Suları: İç Anadolu Akarsuları Yer Altı Suları: Manavgat, Köprüçay Göllerden Beslenenler: Susurluk (Ulubat, Manyas Gölü) Kovada (Eğirdir Gölü) Çarşamba Çayı (Beyşehir Gölü) Arpaçay (Çıldır Gölü) Karma Rejimli: Fırat, Dicle, Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya, B. Menderes
3. Döküldüğü Yere Göre Akarsular
 Açık Havza: Fırat, Dicle, Yeşilırmak, Kızılırmak, Sakarya, B. ... (Devam)

Türkiye Coğrafyası 03 Ocak 2014 3 yorum

1. Zonal Topraklar
Anakayanın, bulunduğu bölgedeki iklim koşullarının etkisiyle olduğu yerde çözünmesiyle oluşan topraklardır.
1. Kahverengi Orman Toprakları
- Orman örtüsü altında oluşan bu topraklar organik madde bakımından zengin olduklarından renkleri koyudur.
- Yıkanmanın fazla olduğu yerlerde asitli ve kireçsiz orman toprakları oluşmaktadır.
- Ülkemizde bu tip topraklar, Kuzey Anadolu Dağlarının denize bakan yamaçlarında yaygındır.
- İyi yıkanmış bu topraklar çay ve kivi yetiştirmek için oldukça elverişlidir.
2. Kırmızı Akdeniz Toprakları (Terra - Rossa)
- Organik madde bakımından fazla zengin olmayan bu topraklarda genellikle turunçgil, bağcılık ve zeytin tarımı yapılmaktadır.
- Bu topraklar ülkemizde Marmara Bölgesinin güney kesimi ile Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir.
3. Kahv... (Devam)

Topraklar 21 Aralık 2013 Yorum yok

Tarih boyunca insanoğlunun medeniyet alanında almış olduğu yol incelenecek olursa ilk medeniyetlerin genelde iklim koşullarının elverişli, su kaynaklarının bol, tarım arazilerinin geniş  olduğu sahalarda doğup geliştiği dikkat çeker.
Bu alanlar; Nil, Fırat-Dicle, İndus - Ganj, Gökırmak, Sarıırmak havzalarıdır. Kısacası ilk uygarlıklar Mısır, Çin, Hindistan ve Mezopotamyada büyüyüp gelişmiştir.
Türkiye hem Asya hem de Avrupa Kıtası ile temas halinde olduğundan bir Orta Doğu ülkesidir. Dağlık bir ülkedir. Ovalar daha ziyade kıyılarda ve akarsu vadilerinde yer alır. Akarsular bakımından bölgenin en zengin ülkesidir. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarıyla da büyük bir öneme sahiptir. Üç tarafını çeviren denizler, Cebeli Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusuna; Süveyş Kanalı vasıtası ile Kızıldeniz ve Hint Okyanusuna bağlıdır.
T&uu... (Devam)

Türkiye Coğrafyası 10 Eylül 2014 Yorum yok

1. Volkan Konileri
 
Yeryüzüne ulaşan magmanın oluşturduğu yeryüzündeki biriktirme şekilleridir.
 
Kül Konileri: Daha çok tüf, kül, çakıl, kum gibi volkandan çıkan katı parçaların oluşturduğu konilerdir. Yükseltisi fazla değildir.
 
Kalkan Şekilli Volkanlar: Yeryüzüne ulaşan magma aşırı derecede akışkan ise oldukça uzak mesafelere yayılır ve yayvan bir görünüm kazanır.
 
Karma (Tabakalı) Volkanlar (Stratovolkan): Hem kül hem ağda kıvamında lavlar tarafından oluşmuş yüksek volkan dağlarıdır.
 
Yarık Volkanizması: Çatlaklar boyunca yeryüzüne ulaşan magma çevreye yayılır ancak büyük dağlar oluşturmaz.
 
2. Lav Platoları
 
Volkandan çıkan tüf ve lavların çukurlukları düzleştirmesi ile ortaya çıkan düzlükler. Buralar... (Devam)

İç Kuvvetler 04 Haziran 2012 Yorum yok

 
            Yer kabuğunu oluşturan ve birleşiminde mineraller ile organik maddelerin bulunduğu katı materyallerin bütününe kayaç denir. Oluşumlarına göre kayaçlar 3 ana gruba ayrılır:
 
1. Püskürük Taşlar (Magmatik Kayaçlar)
 
Bu kayaçların tamamı minerallerden oluşmaktadır. Dünya ilk oluştuğunda tamamen püskürük kayaçlardan oluşmaktaydı. Oluşumu günümüzde de devam eden bu kayaçlar iki gruba ayrılır.
 
a. İç Püskürük Taşlar
 
Magmanın, yerkabuğunun içine sokularak yavaş yavaş soğuması ve katılaşmasıyla oluşur. Soğuma yavaş olduğundan iri kristallidir. Açık renklidir. En yaygın iç püskürük kayaç granittir. Diğer iç püskürük taşlar: Siyanit, Diyorit, Gabro.
 ... (Devam)

Kayaçlar 03 Kasım 2012 Yorum yok