1. Zonal Topraklar

Anakayanın, bulunduğu bölgedeki iklim koşullarının etkisiyle olduğu yerde çözünmesiyle oluşan topraklardır.

1. Kahverengi Orman Toprakları

ü  Orman örtüsü altında oluşan bu topraklar organik madde bakımından zengin olduklarından renkleri koyudur.

ü  Yıkanmanın fazla olduğu yerlerde asitli ve kireçsiz orman toprakları oluşmaktadır.

ü  Ülkemizde bu tip topraklar, Kuzey Anadolu Dağlarının denize bakan yamaçlarında yaygındır.

ü  İyi yıkanmış bu topraklar çay ve kivi yetiştirmek için oldukça elverişlidir.

2. Kırmızı Akdeniz Toprakları (Terra - Rossa)

ü  Organik madde bakımından fazla zengin olmayan bu topraklarda genellikle turunçgil, bağcılık ve zeytin tarımı yapılmaktadır.

ü  Bu topraklar ülkemizde Marmara Bölgesinin güney kesimi ile Ege ve Akdeniz bölgelerinde yaygın olarak görülmektedir.

3. Kahverengi Bozkır Toprakları

ü  Bozkır sahalarında, yıllık yağış miktarının 400 mm'nin altında olduğu yerlerde oluşan bu topraklar, organik madde bakımından fazla zengin değildir.

ü  Ülkemizin iç kesimlerinde yaygın olan bu topraklarda genellikle tahıl tarımı ve küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır.

4. Kestane Rengi Bozkır Toprakları

ü  Bozkır alanlarında yıllık yağış miktarının 400-600 mm olduğu yerlerde oluşan bu topraklar, organik madde bakımından zengindir.

ü  Ülkemizin iç kesimlerinde görülen bu toprakların bulunduğu alanlarda genellikle tahıl tarımı ve küçükbaş hayvancılık yapılmaktadır.

5. Çernezyom (Kara Topraklar)

ü  Karasal iklimde çayır bitki örtüsü altında oluşan bu topraklara Erzurum-Kars çevresinde ve Doğu Karadeniz Dağlarında rastlanır.

ü  Üzerinde gür otlakların bulunduğu bu alanlarda genellikle büyükbaş hayvancılık yapılmaktadır.

2. İntrazonal Topraklar

Bitki örtüsü bakımından zayıf eğimli yamaçlarda oluşmuş kalınlığı fazla olmayan ve büyük ölçüde ana kayanın özelliğini yansıtan topraklardır.

1. Vertisoller

ü  Bu topraklarda her ne kadar düşük yağış nedeni ile nem eksikliği görülse de sulama ile vertisoller çok verimli tarım topraklarına dönüşebilir.

ü  Bu topraklara Anadolu'da ise taş doğuran toprak denir.

ü  Kil oranı fazla olan bu toprakların işlenmesi zordur.

2. Rendzina

ü  Yumuşak kireçtaşları üzerinde oluşmuştur.

ü  Bu toprakların üst kısmı koyu olup alt kısmında kireç birikimi vardır.

ü  Marmara, Akdeniz, Ege, yer yer İç ve Doğu Anadolu’da görülür.

3. Tuzlu (Çorak) Topraklar

ü  Kapalı havza veya eski göl tabanlarında oluşan topraklardır.

ü  Bu topraklarda tuz oranı fazla olduğundan tarım yapılamaz.

ü  Bu tip topraklara Tuz Gölü çevresinde ve Konya Ovası’nda rastlanmaktadır.

3. Azonal Topraklar

Ø  Dış kuvvetler tarafından taşınan malzemelerin başka bölgelerde birikmesiyle oluşan topraklardır.

Ø  Akarsuların taşıyıp biriktirdiği malzemelerden oluşan alüvyal topraklar; vadi tabanlarındaki düzlüklerde, akarsu birikinti ovalarında, delta ovalarında ve eski göl tabanlarında yaygındır.

v  Karadeniz kıyılarında; Bafra, Çarşamba ve Adapazarı ovaları.

v  Ege kıyılarında; Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes ovaları.

v  Akdeniz kıyılarında; Çukurova, Amik Ovası, Silifke ve Antalya ovaları.

v  İç kesimlerde; Erzurum, Erzincan, Muş, Erbaa, Niksar ve Konya ovaları alüvyal toprakların geniş yer kapladığı alanlardır.

1. Alüvyal Topraklar

ü  Bu topraklar, killi, kalkerli veya kumlu olabilir.

ü  Bu toprakların horizonları gelişmemiştir.

ü  Toprak yüzeyi, akarsuların taşıyıp getirdiği malzeme ile sürekli yenilenmektedir.

ü  İşlenmesi kolay olan alüvyal topraklar, mineral ve organik madde bakımından zengin olduklarından verimleri oldukça yüksektir. Bu nedenle alüvyal toprakların bulunduğu yerler ülkemizin önemli tarım alanlarıdır.

2. Kolüvyal Topraklar

ü  Kolüvyal toprakların bulunduğu alanlar ağaç tarımının yapıldığı alanlar ile ormanlık sahalar olarak karşımıza çıkar.

ü  Su tutma kapasitesi düşük olan bu topraklarda genellikle bağcılık ve bahçe tarımı yapılmaktadır.

3. Regosoller

ü  Regosoller kumlu topraklar olduğundan yağış suları kısa zamanda toprağa sızar. Bundan dolayı ayrışma fazla olmadığından topraklar son derece geç gelişir.

ü  Ağrı ve Van’da bu topraklara rastlanmaktadır.

Topraklarımızdan Hangi Amaçlarla Faydalanıyoruz

ü  Toprak, ekonomide ham madde olarak ve tarım açısından değerlendirilir.

ü  Ham madde olarak seramik, fayans, kiremit, tuğla, çimento gibi alanlarda kullanılır.

ü  Tarım açısından ormancılık, hayvancılık ve bitki yetiştirme açısından faydalanılır.

1. Toprağın Tarımda Kullanılması 

Türkiye arazisinin % 36'sında tarım yapılmakta olup iklim ve toprak farklılığından dolayı yetiştirilen ürün çeşidi oldukça fazladır.

ü  Çay fazla yıkanmış kireçsiz topraklarda.

ü  Antep fıstığı kurak bölgelerin kireçli topraklarında.

ü  Yumrulu bitkiler (patates, soğan, kereviz, pancar) kumlu yani hafif bünyeli topraklarda,

ü  Üzüm bağları kumlu, çakıllı topraklarla kumul sırtları üzerinde daha iyi yetişmekte ve daha fazla verim alınmaktadır.