Eğimin azaldığı yerde akarsuyun taşıdığı materyalleri üzerinde biriktirmesiyle oluşan adacıklardır.
2. Birikinti Konisi
Yüksek bir alandan kaynağını alan akarsu eğimin azaldığı yerde taşıdığı materyalleri biriktirir. Bunun sonucunda oluşan yer şekline birikinti konisi denir.
4. Dağ Eteği Ovası
Dağlık arazilerin yanlarındaki ovalarda oluşan birikinti konilerinin birleşmesiyle ortaya çıkar.
4. Dağ İçi Ovası
Birbirine karşı iki dağ arasında bulunan bir akarsuya doğru akan akarsuların oluşturduğu birikinti konilerinin birleşmesiyle oluşmuş ovalardır.
5. Taban Seviyesi Ovası
Kara içine sokulan bir körfezin akarsular tarafından alüvyonlarla doldurulmasıyla ortaya çıkan ovalardır.
6. Delta Ovası
Akarsuların taşıdıkları materyalleri deniz kıyısında biriktirmesi ile oluş... (Devam)
Karaların içlerinde oluşan ve denizlerle doğrudan bağlantısı olmayan su kütlelerine göl adı verilir. Göllerin suyu bulunduğu yere göre acı, tatlı, tuzlu ya da sodalı olabilir. Bu farklılığın sebebi bir akarsu ile bağlantılı olması ya da oluşma şekli olabilir.
OLUŞUMLARINA GÖRE GÖLLER
a) Doğal Göller
1. Tektonik Göller: Yer kabuğunun çöken bölümlerinde su birikmesi ile oluşur 2. Karstik Göller: Kalkerli arazilerdeki erime çukurluklarına suların dolmasıyla oluşur. 3. Buzul (Sirk) Göller: Buzul aşındırması sonucu oluşmuş çanaklarda suların birikmesiyle oluşur. 4. Volkanik Göller: Volkan konilerinin tepesindeki kaldera, krater ya da maarlara suların dolmasıyla oluşur. 5. Karma Yapılı Göller: Oluşumunda birden fazla faktör bulunan göllerdir (Karstik ve tektonik beraber gibi). 6. Doğal Set Gölleri: Ka... (Devam)
Enerjisini yerin içinden alan ve yeryüzünün şekillenmesinde yapıcı etkiye sahip olan kuvvetlerdir. Bunlar levha hareketlerine bağlı oluşur. Bu teoriye göre kıtalar hareket halindedir. Bu hareketin yönü ve hızı birbirinden farklıdır. Buna bağlı olarak farklı yerlerde farklı yer şekilleri görülür.
Bunlar: 1. Jeolojik Zamanlarda Türkiye 2. Orojenez (Dağ Oluşumu) 3. Epirojenez (Kıta Oluşumu) 4. Depremler (Seizma) 5. Volkanizma
1. Jeolojik Zamanlarda Türkiye
1. Zaman (Paleozoik): - Paleozoikte oluşan kara kütlelerine masif adı verilir. - Biga, Menderes, Uludağ, Yıldız, Daday – Devrekani, Bitlis ve Kırşehir masifleri örnek verilebilir. - Ülkemizdeki taş kömürü yatakları bu dönemde oluşmuştur.
Haritalardaki şekil ve alan bozulmalarının en aza indirilebilmesi için oluşturulan özel çizim yöntemlerine projeksiyon ya da iz düşüm yöntemleri denir.
Projeksiyonların bazıları uzunluk, bazıları açı, bazıları ise alanları gerçeğe daha yakın gösterir. Projeksiyonlar iz düşüm (yükseltinin sıfır kabul edilmesi) esasına göre çizildiğinden engebesi fazla olan yerlerin iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçümleri arasındaki fark fazladır.
Örneğin yurdumuzda Doğu Anadolu ile Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçüm arasındaki fark çok fazladır.
Harita çiziminde kullanılan başlıca projeksiyon tipleri silindirik, konik ve düzlem projeksiyonlardır.
1. Silindir Projeksiyon
Bu projeksiyonda harita alanı açılmış bir silindir üzerine aktarılır. Bu projeksiyonla çizilen haritalarda ekvator çevresinde doğruya yakın görünümler elde edilirken kutuplara doğru önemli ... (Devam)
- Çayırların dışında karasal iklim bölgelerinde kış sıcaklıklarının düşük olmasına dayanbilen ağaç türleri yetişmektedir. Özellikle çam türlerinin görüldüğü bu bölgelerdeki ormanlara “Tayga” adı verilir. Bu ağaç türleri konik şekillerinden dolayı konifer ormanları olarak adlandırılırlar. - Oldukça dayanıklı olduklarından, kağıt ve kereste üretiminde kullanılırlar. - İskandinavya, Kanada ve Sibirya’da geniş alanlar kaplarlar. Ayrıca bakınız: http://cografya.sitesi.web.tr/sorular/boreal-orman-nedir/ (Devam)
Bir yatak içerisinde belli bir eğim doğrultusunda hareket eden suya akarsu denir.
Türkiye'de Akarsu Aşındırma Şekilleri
1. Çentik Vadi - Akarsuların kaynak kısımlarında sert arazilerde oluşan V şeklindeki genç vadilere denir. - Ülkemizde en yaygın vadi tipi olup dağlık alanlarda, özellikle Doğu Karadeniz’de görülür.
2. Boğaz Vadi - Eğimin fazla ve arazinin sert olduğu yerlerde oluşan dik yamaçlı derin vadilerdir. - Kızılırmak, Yeşilırmak, Fırat, Sakarya yüksek dağ sıralarını enine yarıp geçer. - Boğaz vadiler aynı zamanda doğal geçittir, bu sebeple ulaşım açısından önemlidir (Örneğin Gülek Geçidi).
3. Kanyon Vadi - Akarsuların sert kalkerli arazilerde kademeli olarak derinleşmesi ve enlemesine aşındırmalara bağlı oluşan basamaklı vadilere denir. - Türkiye’de pek... (Devam)
- Yerleşmelerin en küçük birimi meskendir. - Meskenler, İnsanların çalışma, barınma, korunma gibi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapılmış tüm yapıları kapsar. - Meskenler bulundukları doğal çevrenin izlerini taşır. Meskenlerde kullanılan malzeme türü ve yapı özellikleri doğal çevre özelliklerini taşır. - Doğal çevrenin izlerini taşıyan meskenlere daha çok kırsal kesimde rastlanır.
1. Ahşap Meskenler - Ağaç malzeme (tahta, kereste, kalas) kullanılarak inşa edilen evlerdir. - Duvarlar ince, pencereler geniş, çatılar kiremit kaplı ve fazla eğimli, birkaç katlıdır. - Başta Karadeniz olmak üzere, Ege ve Akdeniz’de ormanların içinde ve kenarlarında yer alan kırsal kesimde evlerin çoğu ahşaptır. - Ahşap evlerin en bilindik eklentisi evin biraz uzağına yapılan ve yerden yüksekte ahşa... (Devam)
Ülkemiz 36° - 42° kuzey enlemleri ile 26° - 45° güney boylamları arasında yer alır. Bu durumun çeşitli sonuçları vardır.
Türkiye’nin Matematik Konumu ve Sonuçları
1. Enlemiyle İlgili Sonuçlar Türkiye 36° - 42° kuzey enlemleri arasında kalır. Kuzey yarım kürede bulunması sebebiyle: - Işınların düşme açısı kuzeye doğru gidildikçe küçülür. - Güneyden kuzeye sıcaklık azalır. - Kuzeye doğru kış, güneye doğru yaz mevsimi süresi uzar. - Dağların güney yamaçları kuzeyinden daha sıcaktır. - Kuzeye gittikçe gündüz süreleri daha fazla değişir. Ülkemiz enlem itibariyle orta kuşak ülkesidir. Orta kuşakta yer almasının başlıca sonuçları: - Dört mevsimi yaşayan bir ülkedir. - İklim ve bitki örtüsü ç... (Devam)
1. Krater: Volkanların üzerinde yer alan konik çukurluk. Volkan söndükten sonra buranın suyla dolması sonucunda krater gölleri oluşur. 2. Kaldera: Volkanik gazların yaptığı basınç sonucu oluşan bir patlamayla büyük bir çukur oluşur. Buna kaldera denir. Kaldera ayrıca koninin çökmesi ile de oluşabilir. Söndükten sonra su ile dolması sonucu kaldera gölleri oluşur. 3. Maar: Volganik gaz patlamaları ile oluşan dairesel çukurluklardır. Bu çukurun suyla dolması ile maar gölleri oluşur. (Devam)
Yeryüzündeki tatlı suların büyük bir bölümü yer altında kaya çatlakları ve gözeneklerde yer alır. Yer altındaki suların toplam tatlı su rezervi içindeki miktarı 98% civarındadır. Yer altındaki sular özellikle çatlaklar, gözenekler, kılcal damarlar ve mağaralarda çeşitli rezervler oluştururlar. Bir yerde yer altı suyunun birikmesi için altta geçirimsiz bir tabakanın bulunması gereklidir. Volkanik ve metamorfik kayaçların pek çoğu geçirimsiz özelliktedir.
Geçirimsiz tabakaların üzerindeki biriken su kütlesine su tablası adı verilir. Geçirimli tabakaların geçirimsiz tabakayla temas ettiği alanlarda biriken su kütlesine taban suyu denilir. Taban suları bazen uygun koşullarda kendiliğinden yüzeye ulaşır. Genellikle kuyular ve sondajlar yardımıyla yüzeye çıkarılarak içmede ... (Devam)