Yeryüzündeki tatlı suların büyük bir bölümü yer altında kaya çatlakları ve gözeneklerde yer alır. Yer altındaki suların toplam tatlı su rezervi içindeki miktarı 98% civarındadır. Yer altındaki sular özellikle çatlaklar, gözenekler, kılcal damarlar ve mağaralarda çeşitli rezervler oluştururlar. Bir yerde yer altı suyunun birikmesi için altta geçirimsiz bir tabakanın bulunması gereklidir. Volkanik ve metamorfik kayaçların pek çoğu geçirimsiz özelliktedir.

Geçirimsiz tabakaların üzerindeki biriken su kütlesine su tablası adı verilir. Geçirimli tabakaların geçirimsiz tabakayla temas ettiği alanlarda biriken su kütlesine taban suyu denilir. Taban suları bazen uygun koşullarda kendiliğinden yüzeye ulaşır. Genellikle kuyular ve sondajlar yardımıyla yüzeye çıkarılarak içmede ve sulamada kullanılmaktadırlar.

1. Artezyen Kaynağı

            İki geçirimsiz tabakanın arasında kalan su kütleleridir. Artezyen suları yağmur sularının yer altına sızmasıyla oluşmuş olabileceği gibi geçmiş dönemlerden de günümüze ulaşmış olabilirler. Suları insan eliyle kuyu ve sondajlarla yüzeye ulaşmaktadır. Başlangıçta su yüzeye fışkırarak ulaşsa da zamanla basıncını yitirir. Suları daima serin olup mineral bakımından zengindir. Genelde içme ve sulamada kullanılsalarda bazı kuyular zamanla kullanılabilirliğini yitirir.

2. Fay Kaynağı

Yer altına çeşitli şekillerde sızan sular derine indikçe ısınarak buharlaşır. Bu süreçte buharlaşan su kütlesi yüksek basınçla fay hatları boyunca yer yüzüne ulaşır. Fay kaynaklarının suları genelde sıcak olup mineral oranı bakımından zengindirler. Kaynaktan çıkan su miktarında fazla bir değişim görülmez. Suları sıcak olup, su sıcaklığı kaynağın derinliği ile ilişkilidir. Kaplıca ve ılıcalar ile bu sulardan enerji elde edilen jeotermal enerji santralleri fay kaynaklarının üzerine kurulmuştur.

3. Yamaç Kaynağı

            Yatağını derince kazmış bir vadinin, geçirimsiz tabaka ile kesintiye uğramış yer altı su tabakasını açığa çıkarması ile oluşan kaynaklardır. Kayaçların gözeneklerinden geçerek yüzeye ulaştıklarından içmeye elverişlidirler. Bu nedenle membaa suları olarak değerlendirilirler. Suları serin olup yağış durumuna göre debilerinde değişimler yaşanmaktadır.

4. Karstik Kaynaklar

            Kireçtaşı, alçıtaşı ve tuz gibi kayaçların bulunduğu arazilerde çatlaklar boyunca yer altına sızan sular mağaralardan geçerek yeryüzüne ulaşmaktadır. Suları daima serin ve kireç – tuz oranı bakımından zengindirler. Çoğunlukla içmede kullanılmazlar. Debilerinde büyük değişimler görülmemektedir.

Gayzerler (Kaynarca)

            Yer altından aniden büyük gürültülerle gelen kaynar su ve buhar kaynaklarına gayzer adı verilir. Gayzerlerin diğer kaynaklardan en önemli farkı suların periyodik olarak fışkırmasıdır.

            Mineral bakımından çok zengin olan bu sular bacanın ağzında koni, külah ve travertenler oluşturur. Bu kayaçlara gayzerit adı verilir. Dünyada başlıca gayzer alanları: Amerika (Yellow Stone), İzlanda, Yeni Zelanda, İtalya (Larderello).

Yer Altı Sularının Kullanımı

ü  İçme suyu temini.

ü  Sulama suyu temini.

ü  Elektrik enerjisi üretimi.

ü  Maden ve membaa suları üretimi.

Sağlık ve doğa turizmi.