Yeraltına sızan sular bazı kayaçları çözündürebilmektedir. Çözülebilen kayaçlarda görülen yeryüzü şekillerine karstik şekiller denir.
 
Karstik şekiller daha çok; kireçtaşı (kalker), alçıtaşı (jips) ve tuz türü kayaçlardagörülür.
 
Karstlaşma olayının gerçekleşebilmesi için öncelikle karstik kayaçlara ve yağışa ihtiyaç vardır.
 
Karstlaşmayı şu faktörler etkiler;
·         Kayacın saflığı ve kalınlığı
·         Arazinin tektonik bakımdan faal olması
·         Kayaçlardaki çatlak ve gözenek oranı
·         Yağış miktarı ve bitki örtüsü (Devam)

Dış Kuvvetler 25 Aralık 2014 Yorum yok

Kayaçlar
 


 

 

Oluşumu

Türler

Özellik


Püskürük

İç Püskürük

Yerin iç kısmında yavaş yavaş soğuyan ve katılaşan magma.

Granit, diyorit, siyenit, gabro.

Açık renkli,
İri kristalli.
Sert


Dış Püskürük

Yeryüzüne ulaşan ve hızla soğuyan ve katılaşan magma.

Andezit, bazalt, volkan camı (obsidyen), tüf, riyolit

Koyu renkli,
İnce kristalli, Camsı yapıda.
Yumuşak


Tortul

Fiziksel

Dış kuvvetlerce taşınan, biriken ve sıkışan taşlar.

Kumtaşı (gre), kiltaşı, çakıltaşı (konglomera).

Yumuşak,
Gözenekli,
Tabakalı,
Fosil içerir.


Kimyasal

Sular tarafından eritilen ya da buharlaşma ile su kaybeden mineraller.

Kireçtaşı (kalker), Alçıtaşı (Jips), Kaya tuzu, dolomit


Organik

Bitki ve hayvan kalıntılarının fosilleşmesi.

Bit... (Devam)

Kayaçlar 03 Kasım 2012 31 yorum

KAYAÇ (Taş) : Yerkabuğunun yapı malzemesi olan, bir veya birden fazla minerallerden oluşan ve organik malzemelerden meydana gelen katı cisimlere denir.
Kayaçlar çok basit bir ifade ile mineral topluluklarıdır.
 
MİNERAL: Kayaçların yapısını oluşturan, belirli bir kimyasal bileşime sahip organik veya inorganik özellikteki katı bileşiklerdir.
* Canlı organizmadaki hücre gibi cansız doğada mineraller en küçük birimi oluşturur.
* Her bir mineral farklı elementlerden oluşur.
* Her bir kayaç çeşidi de farklı mineraller içerir.
* Mineraller yan yana gelerek kayaçları kayaçlarda yan yana gelerek kıtaları ve yer kabuğunu meydana getirirler. 
Not: Kuvars,Kalsit ve Feldispat gibi Mineraller, doğada bulunan yaklaşık 2000 mineral içinde en yaygın olanıdır.
 
KAYAÇ DÖNGÜSÜ: Tüm kayaçlar sürekli bir d... (Devam)

Kayaçlar 17 Kasım 2012 21 yorum

A) Dağların Uzanış Yönüne Göre:
 
Boyuna Kıyı: Dağların kıyı çizgisine paralel uzandığı kıyılardır.
 
Enine Kıyı: Dağların kıyı çizgisine dik uzandığı kıyılardır.
 


Boyuna

Enine


Girinti Çıkıntı Az
Derinlik Fazla
Kıta Sahanlığı Dar

Girintili Çıkıntılı
Derinlik Az
Kıta Sahanlığı Geniş


 
B) Akarsuların Şekillendirdiği Kıyılar
 
Ria Tipi Kıyı: Eski akarsu vadilerinin deniz seviyesinin yükselmesi ya da vadinin tektonik olarak çökmesiyle sular altında kalmasıyla oluşmuş kıyılardır.
 
Dalmaçya Tipi Kıyı: Dağların kıyı çizgisine paralel uzandığı alanlarda, iç kesimlerdeki ovaların, deniz yükselmesine bağlı olarak sular altında kalmasıyla oluşmuştur. Kıyıda birbirine paralel ada dizileri görülür.
 
Setli Kıyılar: Akarsuların alüvyon taşıdı... (Devam)

Dış Kuvvetler 25 Aralık 2014 Yorum yok

A) Fiziki (Doğal) Etmenler
 
 - İklim ve bitki örtüsü, aşırı sıcak ve soğuk bölgeler seyrek nüfuslu, ılıman bölgeler ise yoğun nüfusludur.
- Yer şekilleri, engebeli ve dağlık alanlarda nüfus seyrektir.
- Enlem ve bakı, orta enlemler ile dağların güneşe bakan yamaçları daha nüfusludur.
- Su kaynakları, su hayattır. Bu nedenle kurak alanlar seyrek nüfuslanmıştır. Çöller örnek verilebilir.
- Toprak koşulları, verimli tarım alanlarının bulunduğu topraklar tarih boyunca yoğun nüfuslanmıştır. Mezopotamya, Nil vadisi, Indus ve Ganj gibi.
 
B) Beşeri Etmenler
- Ulaşım koşulları, ulaşımın kolay olduğu, her türlü mal ve hizmetin alınabildiği yerler yoğun nüfusludur.
- Tarihi etmenler, savaşlar, istilalar ve nüfus değişimleri nüfusun dağılışını etkiler.
- Ekonomik faktörler, ekonomik gelir seviyesi... (Devam)

Nüfus ve Yerleşme 07 Ağustos 2013 Yorum yok

 


Kıta

2005 Nüfusu

Yüzde


Asya

4,1 milyar

64%


Afrika

1 milyar

14%


Avrupa

730 milyon

11%


Orta ve Güney Amerika

580 milyon

9%


Kuzey Amerika

350 milyon

5%


Okyanusya

35 milyon

0,5%


  (Devam)

Nüfus ve Yerleşme 07 Ağustos 2013 4 yorum

Bulunduğu Yerler: Oksijen atmosferde (21%) ve suda çözünmüş halde bulunur. Oksijenin bir kısmı atomik yapıdadır. Yararları: Ozon halinde bulunan oksijen dünyamızı zararlı ışınlardan korur. Bitkilerin besin üretmesine yardımcı olur.
- Solunum için alınan oksijen besinin enerjiye dönüştürülmesinde kullanılır. Petrol, kömür gibi yanıcı maddelerin yanmasıyla da oksijen tükenir.- Yeşil bitkiler ise fotosentez aracılığı ile, ayrıca su buharının ışık yardımıyla oksijen ve hidrojene ayrılması (fotoliz) atmosfere oksijen katılır.

  (Devam)

Ekosistemlerde İşleyiş 12 Mayıs 2014 Yorum yok

Okyanus akıntıları, Dünyanın doğal sistemleri içerisinde canlılar için büyük öneme sahip öğelerinden biridir. Bu akıntılar iklim ve canlılar üzerinde etkilidir. Makalemizde bu akıntıların oluşum sebepleri, türleri ve özellikleri yer almaktadır. (Devam)

Bilmek İstedikleriniz 31 Ocak 2015 13 yorum

Yeryüzü şekillerinin birebir haritasını çizmek mümkün değildir.
Bu nedenle haritadaki gerçek uzunluklar belli bir ölçek dahilinde küçültülerek haritaya aktarılır.
Haritadaki bu küçültme oranına ölçek denir.

 
Ölçek iki şekilde ifade edilir: 1. Kesir Ölçek, 2. Çizgi Ölçek
 
1. Kesir Ölçek
Küçültme oranının kesirli sayılarla ifade edildiği ölçek türüdür.
Pay her zaman 1’dir.
Örneğin;1/100.000, 1/250.000, 1/1.000.000 gibi...
Kesir ölçekte birim yazılmaz. Her zaman santimetre (cm) cinsindedir.
Pay ile paydanın birimleri her zaman birbirine eşittir.
Örneğin; 1/100.000 =
Haritalarda küçültme oranı aksi belirtilmemişse santimdir.
Ama farklı birimlere çevrilmesi isteniyorsa şu şekilde yapılır:

KM&... (Devam)

Harita Bilgisi 25 Kasım 2012 82 yorum

1. Kesir Ölçeği Çizgi Ölçeğe Çevirmek
 
1/200000 kesir ölçeğini çizgi ölçeğe çevilelim:
Her biri 1 cm uzunluğunda beş çentikli bir doğru çizip birimine km yazalım¹, İkinci çentiğin üzerine sıfır koyalım;
 

Kesir ölçeğin paydasını cm’den km’ye çevirelim:
200000 cm = 2 km
Çıkan sonucu sıfırın yanlarına yazıp sağa doğru bir kat arttırarak yazalım:
 

 
2. Çizgi Ölçeği Kesir Ölçeğe Çevirmek

Yukarıdaki çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirirken ölçek formülünü yazarız, harita uzunluğu ve gerçek uzunluğu tek çentiğe göre² hesaplarız:

 
NOTLAR:
1. Kesir ölçeği çizgi ölçeğe çevirirken birim km olmak zorunda deği... (Devam)

Harita Bilgisi 12 Ekim 2014 3 yorum

1. Basınç Merkezlerinin Konumu

Rüzgarın esiş yönü yüksek basınçtan alçak basınca doğrudur. Dünyanın dönüşünden dolayı hareketi sırasında en uzun yolu izler. Basınç merkezleri yer değiştirirse rüzgar yön değiştirir.

2. Yer Şekilleri

Rüzgarın hızı ve yönü yer şekillerine bağlı olarak değişir. Dağlar, rüzgarı keser ancak vadiler, boğazlar ve geçiştlerde rüzgar yer şekillerine uygun eser ve daha hızlı eser.

3. Dünyanın Dönüşü

Dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüşü rüzgarların ve okyanus akıntılarının yönünde sapmaya yol açar. Buna "koriyolis" kuvveti denir.

Sapma hareketi ekvatorda fazla, kutuplarda azdır; Kuzey yarım kürede sağa, güney yarım kürede sola doğrudur. (Devam)

Basınç ve Rüzgarlar 23 Aralık 2014 7 yorum

2. Savanlar
 
 
 
- Yağmur ormanları ile çöller arasında yer alan genellikle ot topluluklarından oluşan, kuraklığa dayanıklı ağaçcıkların da görüldüğü bitki topluluklarına savan denilmektedir.
- Yağmur ormanları kadar fazla ve düzenli yağmur almadıkları için daha seyrek, kısa ağaç ve çayır toplulukları ortaya çıkmıştır. Savanlar çöllere yaklaştıkça steplere dönüşürler.
- Kurak savan bölgelerinin akarsu boylarında dar ve geniş şeritler halinde ormanlara rastlanır.
- Genellikle palmiye ve şemsiye ağaçlarından oluşur (park ya da galeri ormanı da denir).
- Savanlar kış aylarında ortadan kalkarlar. (Devam)

Bitkiler 22 Aralık 2014 Yorum yok

1. Gecekondulaşma
 Kırsal kesimden büyük kentlere göç eden nüfusun kaçak olarak inşa ettikleri evlere gecekondu denir.


Büyük kentlere göç eden kırsal nüfusun, kamunun veya özel kişilerin mülkiyetinde bulunan arsalarda kaçak olarak yaptığı sağlık ve imar koşullarına uymayan konuta gecekondu denir.


 
2. Çevresel Sorunlar
Hava Kirliliği: Fabrikalarda, evlerde ve motorlu taşıtlarda kullanılan fosil yakıtların yanması sonucunda havaya zehirli gazlar karışmaktadır.
 
Su Kirliliği: Sanayi ve evsel atıklar ile kimyasal kirleticiler sularımızı kirletmektedir.
 
Ses (Gürültü) Kirliliği: Taşıtlardan, evde, işte ve sokakta kullanılan çeşitli makinelerden yayılan yüksek düzeydeki sesler gürültü kirliliğine yol açar.
 
 
3. Sosyal Sorunlar
 
Kırsal kesimdeki sıcak aile o... (Devam)

Nüfus ve Yerleşme 16 Ocak 2014 Yorum yok

Sıcaklık, iklim elemanları içinde en önemli olanıdır.

Isı ve Sıcaklık Farkı: Isı cisimlerde bulunan potansiyel enerji miktarı olup birimi kaloridir, sıcaklık ise cisimlerdeki potansiyel enerjinin ortaya çıkmasıdır, birimi derece dir.

Örneğin kömür bir ısı kaynağı olup sobada yanmasıyla sıcaklık ortaya çıkar. (Devam)

Sıcaklık 01 Nisan 2012 Yorum yok

Atmosfer yerden yansıyan ışınlarla ısındığı için sıcaklık yerden yükseldikçe troposfer katında her 200 metrede 1 ºC azalır. Örneğin 1000 metrede 15°C olan sıcaklık, 1200 metrede 14°C, 1400 metrede 13°C olacaktır.

 
Örnek Sorular
SORU 1: 200 metre yükseltiye sahip A kentinde sıcaklık 10°C iken aynı anda 1200 metre yükseltideki B kentinde sıcaklık kaç derecedir?
Bu soruyu çözerken öncelikle yükselti farkını bulmamız, sonra kaç derecelik fark olduğunu bulmak için çıkan sonucu 200'e bölmemiz gereklidir.
1200 - 200 = 1000 metre (yükselti farkı)
1000 / 200 = 5°C (sıcaklık farkı)
Soruda verilen B kenti 1200 metredir ve A kentinden 1000 metre yukarıdadır. Biliyoruz ki yerden yükseldikçe sıcaklık azalır. Buradan yola çıkarak B kentinde sıcaklığın A kentine göre daha düşük olduğunu an... (Devam)

Sıcaklık 13 Ocak 2014 10 yorum

- Step ikliminde yağış miktarı oldukça düşüktür. Düşük yağış tutarı orman oluşumuna izin vermez. Bu nedenle step bölgelerinde yıl içinde yalnız bir veya iki mevsim yeşil kalabilen ot toplulukları görülür. Bu ot topluluklarına step adı verilmektedir.
- Step toplulukları genellikle oldukça küçük, yaz aylarında sararan tohumlu bitkilerdir.
- Geven, yavşan otu, üzerlik, çoban yastığı ve kekik önemli türleridir.
- Stepler geçmişte orman olan alanların tahrip edilmesi ile oluşmuşsa buna Antropojen Bozkır adı verilir.
 
 
  (Devam)

Bitkiler 22 Aralık 2014 1 yorum

- Bu geniş alan birçok canlıya yaşam alanıdır. Aynı zamanda karada yaşayanlar için de önemlidir.- Dünya'nın en büyük biyomunu oluşturur.- Dünya'nın %70'i sularla kaplıdır.- Tatlı su ve tuzlu su biyomu olmak üzere ikiye ayrılır.- Su biyomlarında sıcaklıklar fazla değişkenlik göstermez. Ayrıca suyun varlığı ya da yokluğu da biyomları sınırlamaz.- Yukarıda sayılanların bir sonucu olarak karasal biyomlara göre daha düzenlidir.
Su Biyomlarını Etkileyen Faktörler
- Oksijen ve Karbondioksit- Sıcaklık- Işık (Fotosentez için gerekli)- Eriyik haldeki mineraller- Besin maddesi (planktonlar)
Işığın ulaşabildiği kısım ilk 200 metrelik kısımdır. Buraya fotik alan, ışığın ulaşamadığı 200 metreden derin kısma ise afotik alan denir.
Su biyomunda canlılar daha çok Güneş ışığının ulaştığı yüzeyden 200 metre derinliğe kadar yaşarlar.
İki grup... (Devam)

Ekosistemlerde İşleyiş 01 Mayıs 2014 3 yorum

- Tatsız, kokusuz ve renksiz bir maddedir.
- Katı – sıvı – gaz olarak bulunabilir.
- Su kaynakları, su döngüsünün (buharlaşma – terleme à yağış (yer altına sızma, yüzeyde akış)) eseridir.
 


Yüzey Suları

Yer Altı Suları

Tatlı Su Kaynakları
3%

Tuzlu Su Kaynakları 97%


Okyanus, deniz, göl, akarsu.

 

Akarsular, buzullar, göller, yer altı suları.

Okyanuslar, denizler, göller, yer altı suları.


 
- Denizler, kenar deniz (okyanusla bağlantılı, sınırı belirsiz) ve iç deniz (sınırları belirlenebilen) olarak ikiye ayrılır.
- Belli başlı okyanuslar: Büyük (Pasifik) Okyanusu, Atlas Okyanusu, Hint Okyanusu.
- Belli başlı denizler: Akdeniz, Baltık, Adriyatik, Ege, Karadeniz, Kızıldeniz, Karayip, Umman, Japon Denizi.
- Deniz ve okyanusların tuzluluk oranı sıcaklık, yağış, rüzgar vb. bağlıdır.
- Den... (Devam)

Su Kaynakları 03 Kasım 2012 Yorum yok

Bulunduğu Yerler:
Kükürtdioksit olarak atmosferde,Aminoasit, sülfür, sülfat olarak topraklarda,Eriyik halde okyanus ve denizlerde bulunur.Canlıların protein yapılarında bulunur.
Yararları:
Canlıların yaşamı için gereklidir.İlaç yapımında kullanılır.Barut, fişek, kibrit yapımında kullanılır.
Nasıl Yenilenir?
Volkanik patlamalar sonucu kükürtdioksit atmosfere salınır.Atmosferde sülfürik asit formunda yağış olarak toprağa karışır.Toprakta Aminoasit’e, Sülfüre ve bitkilerin kullanabileceği form olan sülfata dönüşür.Bitkiler sülfatı kullanarak besin üretir.Onu yiyen canlılara geçer.Canlılar öldükten sonra toprağa karışır.Ayrıştırıcılar tarafından tekrar doğaya kazandırılır.AYRICA kükürt mineral olarak da yer kabuğunda bulunur. (Devam)

Ekosistemlerde İşleyiş 13 Mayıs 2014 1 yorum

1. Türklerin Orta Asya’dan Göçünden Kavimler Göçüne
Türklerin Orta Asya'dan Göçü
Türk göçlerinin en önemli sebebi, Ana yurt topraklarının verimsizleşmesidir. Büyük ölçüde kuraklık, nüfus yoğunluğu ve otlak darlığı, ekonomik sıkıntılara neden olmuştu. Hayvanların beslenmesi, çeşitli gıda maddeleri, giyim eşyası gibi ihtiyaçların karşılanması için iklimi elverişli zengin topraklar gerekiyordu.
Bu nedenle önceleri verimli topraklara sahip ve nüfusu az olan komşu ülkelere göçler yapıldı. Zamanla buraların da yeterli olmadığı görüldü ve yeni yerler aranmaya başlandı. Böylece ekonomik ve ticari yönden daha iyi imkanlara sahip diğer topraklara göçler başladı.
Kavimler Göçü
4. yüzyılın sonlarına doğru gerçekleşen Kavim... (Devam)

Nüfus ve Yerleşme 18 Ocak 2014 Yorum yok