(Kaynak 1) AÅŸağıdaki kavram ağı haritasında küresel ısınmadan etkilenen bazı unsurlar verilmiÅŸtir. Ön bilgilerinizden yararlanarak kutucuklarda belirtilen baÅŸlıklar ile ilgili küresel ısınmanın meydana getirdiÄŸi deÄŸiÅŸimleri boÅŸ bırakılan yerlere yazınız. TARIM: Yükselen sıcaklıklar tropik bölgelerde ürün kaybına neden olurken tahıl üretimi için çok soÄŸuk olan kuzey bölgeleri de tarım için elveriÅŸli hâle gelecektir. ÖrneÄŸin, Sibirya, Kanada hatta Alaska'da artık orta kuÅŸak bitkileri yetiÅŸebilecek. Ancak bu bölgelerdeki tahıl üretimi tropik bölgelerdeki ürün kaybının yerini doldurmaya yetmeyecektir. SAÄžLIK: Sıcaklık artışına baÄŸlı stres ve psikolojik sorunlar ortaya çıkacak, Sıcaklığın artışı ile hava kirliliÄŸi de artmaktadır.Bu da özellikle solunum yolu hastalıkları sonucu ölümlerde artışa yol a&... (Devam)
Yeryüzünde hareket eden su kütlelerine akarsu denir. Akarsular boyutlarına göre büyükten küçüÄŸe doÄŸru dere, çay ve ırmak adlarını alırlar.
Akarsuların sularını topladığı alana havza, havza sınırına ise su bölümü çizgisi denilmektedir. EÄŸer bir akarsu sularını denize ulaÅŸtırıyorsa açık havza, ulaÅŸtıramıyorsa kapalı havza olarak nitelendirilir. Kapalı havzalarda sular genellikle bir gölde son bulurlar.
Bir akarsuyun ortaya çıktığı, beslendiÄŸi bölümüne kaynak; denize, göle veya baÅŸka bir akarsuya döküldüÄŸü kısma ağız; akışın gerçekleÅŸtiÄŸi çukurluÄŸa ise yatak adı... (Devam)
Yeryüzünde hareket eden su kütlelerine akarsu denir. Akarsular boyutlarına göre büyükten küçüÄŸe doÄŸru dere, çay ve ırmak adlarını alırlar.
Akarsuların sularını topladığı alana havza, havza sınırına ise su bölümü çizgisi denilmektedir. EÄŸer bir akarsu sularını denize ulaÅŸtırıyorsa açık havza, ulaÅŸtıramıyorsa kapalı havza olarak nitelendirilir. Kapalı havzalarda sular genellikle bir gölde son bulurlar. Bazı kapalı havza akarsuları çölde buharlaÅŸarak ya da karstik bir arazide yer altına sızarak da son bulabilir.
Bir akarsuyun ortaya çıktığı, beslendiÄŸi bölümüne kaynak; denize, göle veya baÅŸka bir a... (Devam)
- Bu geniÅŸ alan birçok canlıya yaÅŸam alanıdır. Aynı zamanda karada yaÅŸayanlar için de önemlidir.- Dünya'nın en büyük biyomunu oluÅŸturur.- Dünya'nın %70'i sularla kaplıdır.- Tatlı su ve tuzlu su biyomu olmak üzere ikiye ayrılır.- Su biyomlarında sıcaklıklar fazla deÄŸiÅŸkenlik göstermez. Ayrıca suyun varlığı ya da yokluÄŸu da biyomları sınırlamaz.- Yukarıda sayılanların bir sonucu olarak karasal biyomlara göre daha düzenlidir. Su Biyomlarını Etkileyen Faktörler - Oksijen ve Karbondioksit- Sıcaklık- Işık (Fotosentez için gerekli)- Eriyik haldeki mineraller- Besin maddesi (planktonlar) Işığın ulaÅŸabildiÄŸi kısım ilk 200 metrelik kısımdır. Buraya fotik alan, ışığın ulaÅŸamadığı 200 metreden derin kısma ise afotik alan denir. Su biyomunda canlılar daha çok GüneÅŸ ışığının ulaÅŸtığı yüzeyden 200 metre derinliÄŸe kadar yaÅŸarlar. Ä°ki grup... (Devam)
Kayaçların sular tarafından (yaÄŸmur ve yer altı) çözülmesiyle oluÅŸan aşınım ve biriktirme ÅŸekillerine karstik ÅŸekiller denir. Türkiye’de Toroslar, Göller Yöresi, Tuz Gölü çevresi ve DoÄŸu Anadolu Bölgesinin bazı bölümlerinde karstik ÅŸekillere rastlanır.
1. Polye (Gölova) GeniÅŸ kalker tabakaları üzerinde oluÅŸan erime çukurluklarıdır. Ülkemizde Güneybatı Anadolu'da bolca rastlanır. Elmalı, Kestel, Korkuteli, Acıpayam, Tefenni ovaları birer polyedir.
2. Obruk Karstik erimeler sonucunda oluÅŸan yanları dik, ağız kısımları geniÅŸ derin doÄŸal kuyulardır. Obruk Platosu (Konya)’nda örneklerine bolca rastlanır. Ayrıca Mersin'deki Cennet - Cehennem Obrukları turistik açıdan da büyük öneme sahiptir.
3. MaÄŸara Yer altı sularının karstik tabakalar içinde açtığı oy... (Devam)
Nüfus YoÄŸunluÄŸu: Belirli bir alanda bulunan insanların birim alandaki dağılımına nüfus yoÄŸunluÄŸu denir. Nüfus YoÄŸunluÄŸu = (Toplam Nüfus / Yüzölçüm )
A. DoÄŸal (Fiziki) Faktörler
1. Yeryüzü Åžekilleri
DaÄŸların Uzanışı DaÄŸlarımızın genelde doÄŸu batı uzanışlı olması; v Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımı güçleÅŸtirir, v Deniz etkisinin iç kesimlere girmesini engeller. Bu nedenle kıyılarımız daha fazla nüfuslanmıştır.
Hinterland: Bir merkezin iç kesimlerle etkileÅŸimine hinterland denir. EÄŸer bir yerleÅŸmenin diÄŸer yerleÅŸmelere ulaşımı kolaysa hinterlandı geniÅŸ, zorsa hinterlandı dardır.
Hinterlandı dar olan Sinop, Giresun gelişememesine karşın geniş bir hinterlanda sahip İstanbul, İzmir daha fazla gelişmiştir.
AÅŸağıda yerel saatlerle ilgili birkaç soru örneÄŸi verilmiÅŸtir. 1. 30º DoÄŸu Meridyeninde yerel saat 14:00 iken 45º DoÄŸu Meridyeninde yerel saat kaçtır? Cevap: 45º DoÄŸu Meridyeni daha doÄŸudadır, bu nedenle burada yerel saat daha ileri olmak zorundadır. Bu nedenle iki meridyen arası zaman farkını bulup 30º DoÄŸu Meridyeninin yerel saati ile toplayacağız. 45 - 30 = 15 (meridyen farkı) 15 x 4 = 60 dakika = 1 saat (zaman farkı) 14:00 + 01:00 = 15:00 (45º DoÄŸu Meridyeninin yerel saati) 2. 10º Batı Meridyeninde yerel saat 20:00 iken 20º DoÄŸu Meridyeninde yerel saat kaçtır? Cevap: Ä°ki merkez de farklı yarı kürelerde olduÄŸu için zaman farkını hesaplarken her ikisinin deÄŸeri toplanacaktır. 10º DoÄŸu Meridyeni daha doÄŸuda olduÄŸu içinde 10º Batı Meridyeninin yerel saatine eklenecektir. 10 + 20 = 30 (meridyen farkı) 30 x 4 = 120 dakika = 2 saat (zaman f... (Devam)