Toprak: Taşların parçalanması ve ayrışmasıyla meydana gelen, içerisinde çeşitli canlı kalıntıları, hava ve su bulunan, içerdiği organik madde ve minerallerle bitkilere besin kaynağı olan gevşek yer örtüsüdür.

Toprak oluşumu için öncelikle anakayanın ayrışması gereklidir.

Ayrışma

Kayaçlar, dış kuvvetlerin etkisiyle zamanla küçük parçalara ayrılmaktadır. Bu olaya ayrışma denir.

Ayrışma olayı 3 şekilde gerçekleşir: Fiziksel, Kimyasal, Biyolojik Ayrışma.

1. Fiziksel Ayrışma: Günlük ve yıllık sıcaklık farklılıkları sonucu 3 şekilde oluşabilir:

1. Gündüz ısınarak genişleyen kaya gece soğuyarak daralır, önce çatlar, sonra parçalanır.
2. Kayaçların çatlak ve gözeneklerine sızan sular gece donar ve genleşir, zamanla çatlakları genişletir.
3. Kaya çatlaklarına sızan tuz kristalleri suyun buharlaşması ile şişer, bunun sonucunda çatlaklar genişler.

Daha çok çöl bölgeler, kurak ve yarı kurak bölgeler ile yüksek dağlarda görülür. Türkiye’de en fazla Doğu Anadolu Bölgesinde görülür.

2. Kimyasal Ayrışma: Taşların su tarafından eritilmesi yoluyla oluşur. Yağış miktarı ve sıcaklığın artması kimyasal çözünmeyi hızlandırır.

Daha çok nemli ve ılıman bölgelerde görülür. Türkiye’de Akdeniz ve Doğu Karadeniz bölgelerinde görülür.

3. Biyolojik Ayrışma: Canlıların çeşitli yollarla kayaçları parçalamasıdır.

Bitki kökleri, mikroorganizmalar, yosunlar, insanların taşları ufalaması şeklinde oluşur.