Yer kabuğunu oluşturan ve birleşiminde mineraller ile organik maddelerin bulunduğu katı materyallerin bütününe kayaç denir. Oluşumlarına göre kayaçlar 3 ana gruba ayrılır:

1. Püskürük Taşlar (Magmatik Kayaçlar)

Bu kayaçların tamamı minerallerden oluşmaktadır. Dünya ilk oluştuğunda tamamen püskürük kayaçlardan oluşmaktaydı. Oluşumu günümüzde de devam eden bu kayaçlar iki gruba ayrılır.

a. İç Püskürük Taşlar

Magmanın, yerkabuğunun içine sokularak yavaş yavaş soğuması ve katılaşmasıyla oluşur. Soğuma yavaş olduğundan iri kristallidir. Açık renklidir. En yaygın iç püskürük kayaç granittir. Diğer iç püskürük taşlar: Siyanit, Diyorit, Gabro.

b. Dış Püskürük Taşlar

Yerin derinliklerinden gelen magma yüzeye çıkarak atmosferle karşılaşınca hızla soğur ve katılaşır. Bu nedenle küçük kristallidir. Koyu renkli ve camsı yapıdadır. Dış püskürük kayaçlar: Bazalt, andezit, obsidyen, tüf.

2. Tortul Kayaçlar (Sedimanter Kayaçlar)

            Bu taşların kökeni de magmadır. Ancak dış kuvvetlerin etkisiyle bulundukları yerden koparılarak yer çukurluklarında (senklinal) birikip tabakalar halinde oluşurlar. Bünyelerinde canlı kalıntıları (fosil) bulundururlar. Genellikle tabakalı, gözenekli ve yumuşaktırlar. Tortul taşlar oluşumlarına göre üç gruba ayrılır:

a. Fiziksel (Mekanik) Tortul Taşlar

Akarsu, rüzgar, buzul, dalga gibi dış kuvvetlerin yeryüzünden kopardıkları parçacıkları senklinal çanaklarda biriktirmesi ile oluşur. Fiziksel Tortul Taşlar: Konglomera, kumtaşı, kiltaşı, breş.

b. Kimyasal Tortul Taşlar

Suda çözülmüş maddelerin suyun durgunlaşması, soğuması ya da buharlaşması gibi sebeplerle çözülmesiyle oluşur. Kimyasal Tortul Taşlar: Kalker (Kireçtaşı), kaya tuzu, jips, alçı taşı, bor, traverten, sarkıt, dikit.

c. Organik Tortul Taşlar

Bitki ve hayvan kalıntılarının fosilleşmesiyle oluşan taşlardır. Bunlardan bitki kökenli olanlar turba, linyit, taş kömürü, antrasit; hayvan kökenli olanlar tebeşir, mercankaya.

3. Başkalaşım (Metamorfik) Kayaçlar

Tortul ve püskürük kayaçların şiddetli basınç ve sıcaklık etkisiyle veya bünyelerine bazı sıvı ve gazların karışmasıyla değişikliğe uğrayıp farklı özellikleri kazanan taşlardır.

Kireçtaşı -> Mermer

Taşkömürü -> Elmas

Kuvars -> Kuvarsit

Granit -> Gnays

Kiltaşı -> Şist

UYARI: Madenlerden linyit, taş kömürü, antrasit ve petrol dışındakilerin tamamının oluşumu volkanik kökenlidir.