Dünyanın güneş çevresindeki dönüşüdür. Bu dönüşü 365 gün 6 saatte tamamlar.
Dünyanın güneş çevresinde izlediği yola yörünge denir. Bu yörünge elips şeklindedir. Bu nedenle bu hareketi içinde güneşe yaklaşıp uzaklaşır. Yörünge bir düzlem olarak düşünülmesiyle ekliptik düzlemi ortaya çıkar.
Dünyamız yörünge üzerinde belli bir açı ile durmaktadır. Bu açıya eksen eğikliği denir. Eksen eğikliği, mevsimlerin oluşmasını sağlar.
NOT: Dünyanın güneşe en yakın olduğu zaman 3 Ocak (günberi, dönüş hızı yüksek), en uzak olduğu zaman 4 Temmuz (günöte, dönüş hızı düşük).
Yıllık Hareketin Sonuçları
1. Güneş ışınlarının yıl içindeki geliş açısı değişime uğrar. Buna bağlı olarak mevsimler oluşur. 2. Cisimlerin gölge boyu yıl içinde değişime uğrar. 3. Yıllık sıcaklık farklılıkları ortaya çıkar. 4. Gece gündüz süreleri, buna bağlı olarak da güneşin doğuş ve ... (Devam)
Mevsimlerin oluşum nedeni eksen eğikliğidir. Eksen eğikliği olmasaydı güneş ışınları daima Ekvator'a dik açıyla gelirdi.
Dünya üzerinde dört mevsim yaşayan yerler Orta Kuşak ile sınırlıdır. Tropikal kuşakta en fazla iki mevsim bulunurken, kutup kuşağında ise tek mevsim kıştır.
Dünya, güneş çevresindeki hareketi sırasında güneşe yaklaşıp uzaklaşır. Buna bağlı olarak:
1. Kuzey yarımkürede kış mevsimi yaz mevsiminden uzundur. 2. Temmuz ve Ağustos aylarının süreleri birbirine eşittir. 3. Şubat ayı iki gün kısadır. 4. Eylül ekinoksu iki gün gecikme ile 23 Eylül'de gerçekleşir (sebep dünyanın hızındaki azalma) (Devam)
Ocak ayında güney yarım kürede, Temmuz ayında kuzey yarım kürede yaz yaşanmaktadır. Buna bağlı olarak Ocak ayında güney yarım küre, Temmuz ayında kuzey yarım küre daha yüksek sıcaklıklar görülür.
Kutuplara yakın yerlerde yaşanan Sert Karasal iklim ile 30 derece enlemlerindeki sürekli yüksek basınçlarla oluşmuş çöllerde yüksek sıcaklık farkları görülür.
Ekvatordan kutuplara doğru giden sıcak su akıntıları özellikle kuzey yarım kürede karaların batı kıyılarına ılık bir hava getirir. Bunun sonucunda yıl boyunca fazla değişmeyen ılıman okyanusal iklim oluşmuştur.
Kutuplar güneş ışınlarını eğik almaları, tutulmanın fazla olması, atmosferde katedilen yolun fazla olması gibi sebeplerle soğuktur.
Dünya genelinde farklı sıcaklıklar görülmesinin en önemli nedeni enlem olmakla birlikte bazı özel çukurluklarda mikro klima alanları da oluşmuştur. (Devam)
1. Güneş Işınlarının Düşme Açısı (Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol)
Güneş ışınları bir yere ne kadar dik açıyla düşerse sıcaklık değerleri de o kadar yüksek olur. Çünkü dik açıyla gelen ışınlar daha dar alanları ısıtmaktadır.
Güneş ışınlarının düşme açısı dünyanın şekli, eksen eğikliği, günlük hareketi ve eğime bağlı olarak değişir.
a. Dünyanın Şekli: Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür. b. Eksen Eğikliği: Dünyanın güneş etrafındaki dönüşüne bağlı olarak yıl içinde yarımkürelere farklı açılarla düşer. c. Günlük Hareket: Dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüşüne bağlı olarak sabah ve akşam dar açılarla düşerken, öğle vakti daha dik açıyla düşer. d. Bakı ve Eğim: Güneşe bakan yamaçlar güneş ışınlarını daha dik açıyla alırlar.