1.Sera etkisi nedir ? Açıklayınız. Güneş ışınlarının yeryüzüne çarpıp ısı enerjisi haline dönüşmesi sırasında, bu enerjinin uzaya yayılmasını önleyen ve bir manto gibi görev yapan, karbon dioksit, tozlar, su buharı, partiküller v.s. maddelerin ısıyı abzorbe ederek, dünyanın giderek ısınmasına sebep olduğu olaydır. sera gazları: H2O, CH4, NO2, CFC gibi sera etkisini oluşturan gazlardır. 2.Sumatra'nın Toba Dağı'nda 73 bin yıl önce meydana gelen volkanizmanın sonuçları nelerdir? Sumatra'daki Toba Dağı yaklaşık 73.000 yıl önce patlamış ve atmosfere yoğun bir şekilde kül ve gaz yayılmıştır. Patlamanın şiddetiyle gökyüzünün karardığı ve bölgede sıcaklık değerlerinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Bu nedenle iklimin Buzul Çağı'ndaki duruma dönd&uu... (Devam)
Doğal ortam başlıca dört küreye ayrılmaktadır. Bu kürelerden en dışta olanı hava küre yani atmosferdir. Değişik özelliklere sahip gazlardan oluşan şeffaf küreye atmosfer denir.
Atmosfer yeryüzünü çepeçevre kuşatan gaz kütlesidir. Yerçekiminin etkisi ile dünyamızla birlikte döner. Yeryüzünden yaklaşık 10000 km kadar yüksekte sona erer.
Atmosfer canlı yaşamını sağlayan ve düzenleyen bir yapıdır.
Atmosferin Bileşimi ve Yapısı Oranı Değişmeyen Gazlar
- 78% Azot, bitkiler tarafından toprakta tutulur. - 21% Oksijen, hayatın varlığı için önemlidir. Solunum ve yanma olaylarını düzenler. - 1% Diğer Asal Gazlar, hidrojen, helyum, neon, ksenon.
Oranı Değişen Gazlar
Atmosferde sıcaklık, basınç ve kirlilik gibi koşullara bağlı olarak değişim gösteren gazlar bulunmaktadır.
Bunlardan en önemlisi su buharıdır. Su buharı oranı az olmasına rağmen iklim ve hava olayları için büyük önem taşımakta... (Devam)
Kutuplar, ekvatora göre yerin merkezine daha yakındır. Buna bağlı olarak kutuplarda yerçekimi fazla, ekvatorda azdır. Ekvatordan kutuplara doğru yerçekimi artar. Bu artış basınç üzerinde de etkilidir.
2. Sıcaklık
Termik basınçlar ısınma ve soğumaya bağlı olarak oluşurlar.
Isınan havanın hacmi artar, yoğunluğu azalır. Buna bağlı yer üzerine uygulayacağı kuvvet de azalacak ve burada Termik Alçak Basınç oluşacaktır.
Soğuyan havanın hacmi küçülür, yoğunluğu artar. Buna bağlı olarak ağırlığı artacak ve burada Termik Yüksek Basınç oluşacaktır.
3. Yükselti
Yerçekimine bağlı olarak atmosferdeki gazların %75'i Troposfer'de bulunur ve yükselti arttıkça yoğunluk azalır. Ayrıca oksijen ve su buharı gibi ağır gazlar da yeryüzüne yakın yerlerdedir.
Tüm bunlara bağlı olarak yükselti arttıkça basınç azalır.
Bulunduğu Yerler: Oksijen atmosferde (21%) ve suda çözünmüş halde bulunur. Oksijenin bir kısmı atomik yapıdadır. Yararları: Ozon halinde bulunan oksijen dünyamızı zararlı ışınlardan korur. Bitkilerin besin üretmesine yardımcı olur. - Solunum için alınan oksijen besinin enerjiye dönüştürülmesinde kullanılır. Petrol, kömür gibi yanıcı maddelerin yanmasıyla da oksijen tükenir.- Yeşil bitkiler ise fotosentez aracılığı ile, ayrıca su buharının ışık yardımıyla oksijen ve hidrojene ayrılması (fotoliz) atmosfere oksijen katılır.
İşlenmiş ya da yarı işlenmiş ham maddelerin fabrikalarda işlenerek kullanılabilir hale getirilmesi yöntemlerine sanayi denir. 1750’li yıllarda Avrupa’da su buharı gücünden yararlanma ile sanayileşme başlamış ve buradan tüm dünyaya yayılmıştır. Günümüzde sanayileşme bir gelişmişlik ölçütüdür. Öyle ki sanayileşmiş ülkelerde refah seviyesi daha yüksektir.
Türkiye’de Sanayileşmeyi Etkileyen Faktörler Fabrika kuruluşunda dördüncül (bilgi toplama, araştırma, yayma) ve beşincil (bilgilere dayalı karar verme) sektörler etkilidir. Öncelikle kurulacak sanayi türü belirlenir: Demir – Çelik, Rafineri, Maden işleyen sanayi kuruluşları ham maddeye yakın kurulurlar. Büyük sermaye gerekir. Küçük ölçekli sanayi kuruluşları için yer seçimi fazla &... (Devam)
Isınarak yükselen havanın soğuyarak yoğunlaşmasıyla oluşur. Ülkemizde İç, Doğu ve Güneydoğu Anadoluda özellikle ilkbahar mevsiminde bu tarz yağışlar görülür. Yamaç (Orografik) Yağışlar
Bir yamaç boyunca yükselen nemli hava kütlelerinin soğumasıyla oluşan yağışlardır. Daha çok denize dönük yamaçlarda görülürler. Ülkemizde dağların denize paralel uzandığı Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerinde bu tarz yağışlara rastlanır.
Cephe (Frontal) Yağışlar Sıcak ve soğuk karakterli hava kütlelerinin karşılaşma alanlarında meydana gelen yağışlardır. Orta kuşakta fazla rastlanır.
Bu tarz yağışlar Dünya üzerinde orta kuşakta görülür. Ülkemiz de orta kuşakta yer aldığı için özellikle Akdeniz iklimi bölgesinde ... (Devam)
1. Güneş Işınlarının Düşme Açısı (Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol)
Güneş ışınları bir yere ne kadar dik açıyla düşerse sıcaklık değerleri de o kadar yüksek olur. Çünkü dik açıyla gelen ışınlar daha dar alanları ısıtmaktadır.
Güneş ışınlarının düşme açısı dünyanın şekli, eksen eğikliği, günlük hareketi ve eğime bağlı olarak değişir.
a. Dünyanın Şekli: Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe güneş ışınlarının geliş açısı küçülür. b. Eksen Eğikliği: Dünyanın güneş etrafındaki dönüşüne bağlı olarak yıl içinde yarımkürelere farklı açılarla düşer. c. Günlük Hareket: Dünyanın kendi ekseni etrafındaki dönüşüne bağlı olarak sabah ve akşam dar açılarla düşerken, öğle vakti daha dik açıyla düşer. d. Bakı ve Eğim: Güneşe bakan yamaçlar güneş ışınlarını daha dik açıyla alırlar.
Magmanın kırıklar boyunca yüzeye ulaşması durumudur. Volkanik faaliyetler sırasında katı, sıvı ve gaz çeşitli materyaller yeryüzüne ulaşır. Bunlar: Lav, volkan külleri,
- Lav: Akışkan halde yeryüzüne ulaşan magma. - Volkan Tüfü: Volkan külü, volkan çakılı, volkan kumu gibi küçük boyutlu katı materyallerin birikip sıkışmasıyla oluşur. - Volkan Bombası: Magmadan çıkan büyük boyutlu katı materyaller. - Yastık Lavları: Volkanizma okyanus tabanında meydana gelirse lavlar aniden soğuyarak üst üste birikir ve yastık lavlarını oluşturur. - Volkandan Çıkan Gazlar: Genellikle su buharı ve kükürtdioksit. (Devam)