Yeryüzünde hareket eden su kütlelerine akarsu denir. Akarsular boyutlarına göre büyükten küçüğe doğru dere, çay ve ırmak adlarını alırlar.

            Akarsuların sularını topladığı alana havza, havza sınırına ise su bölümü çizgisi denilmektedir. Eğer bir akarsu sularını denize ulaştırıyorsa açık havza, ulaştıramıyorsa kapalı havza olarak nitelendirilir. Kapalı havzalarda sular genellikle bir gölde son bulurlar. Bazı kapalı havza akarsuları çölde buharlaşarak ya da karstik bir arazide yer altına sızarak da son bulabilir.

Bir akarsuyun ortaya çıktığı, beslendiği bölümüne kaynak; denize, göle veya başka bir akarsuya döküldüğü kısma ağız; akışın gerçekleştiği çukurluğa ise akarsu yatağı ya da vadi adı verilir.

Akarsu Rejimi:

            Akarsuyun yıl içinde ve yıllar arasında gösterdiği seviye değişimlerine akarsu rejimi denir. Akarsu yıl içinde eğer az değişken bir akım özelliği gösteriyorsa buna düzenli rejim denir. Eğer akım değişkenlik gösteriyorsa da buna da düzensiz rejim denir.

Akarsuların Sınıflandırılması:

Rejimlerine Göre Akarsular

1. Düzenli Rejimli Akarsular: Yıl içinde akım düzeninin fazla değişime uğramadığı akarsulardır. Bu tip akarsular yağış rejiminin düzenli olduğu Ekvatoral kuşakta görülürler. Amazon ve Kongo ırmakları bu duruma örnek gösterilebilir.

2. Düzensiz Rejimli Akarsular: Akım düzeninin çok değişken olduğu ve genellikle yıllar arasında da akım miktarlarının değişim değerlerinin yüksek olduğu akarsulardır. Step, karasal, akdeniz iklim bölgeleri ile savan ve muson iklim bölgelerindeki akarsular bu duruma örnektir. Fırat (Türkiye), Yangze (Çin), Orange (Güney Afrika) buna örnek verilebilir.

Beslenme Kaynaklarına Göre Akarsular

1. Yağmur Sularından Beslenen Akarsular: Yıl içinde yağışların büyük ölçüde yağmur olarak gerçekleştiği bölgelerde görülürler. Amazon ve Kongo tipik örnekleridir.

2. Kar Erimelerinden Beslenen Akarsular: Yüksek dağlık alanlardan kaynağını alan ve genelde kurak bölgelerden geçen akarsulardır. Ganj ve Indus (Hindistan), Fırat ve Dicle.

3. Sel Sularından Beslenen Akarsular: Karasal iklim bölgelerinde aniden bastıran sağanak yağışlarla kabaran akarsulara sel rejimli akarsular denir. Yıl boyu kuru dere yatakları ani yağışlarla büyük ırmaklara dönüşür. Genelde küçük akarsulardır.

4. Yer Altı Sularından Beslenen Akarsular: Karstik arazilerde drenaj yer altına kaymıştır. Yer altı sularının yüzeye çıktığı yerlerde büyük akarsular görülmektedir. Ülkemizde Manavgat ve Köprüçay bu tip akarsulardır.

5. Gölden Beslenen Akarsular: Kaynağını gölden alan akarsulardır. Bu tip akarsulara göl ayağı (gideğen) denir. Nil nehri kaynağını Viktorya gölünden, Missisipi kaynağını Michigan gölünden, Yenisey ise kaynağını Baykal gölünden alır.

6. Karma Akarsular: Beslenme kaynakları çeşitlilik gösteren büyük akarsulardır. Dünyadaki başlıca büyük akarsuların tamamı bunlara örnek verilebilir. Çünkü büyük havzası olan akarsular havza içinde hem kar sularından hem yer altı sularından hem de yağmur sularından beslenmektedir.

Döküldüğü Yere Göre Akarsular

1. Açık Havza Akarsuları: Sularını denize ulaştıran akarsulardır. Büyük akarsuların pek çoğu bu duruma örnektir. Nil, Missisipi, Tuna, Amazon, Kongo nehirleri açık havza akarsularıdır.

2. Kapalı Havza Akarsuları: Sularını denize ulaştıramayan akarsulardır. Hazar Gölüne dökülen Volga, Aral Gölüne dökülen Amuderya ve Sriderya ırmakları gibi. Ayrıca bazı akarsular çöllerde buharlaşma ile ortadan kalkarlar. Örneğin Taklamakan Çölünün içinden geçen Tarım nehri buharlaşma ve yer altına süzülmenin sonucunda ortadan kalkar.