Ölçek Yazıları - Coğrafya Sitesi

Şu anda Ölçek konusu ile ilgili sayfalara bakmaktasınız.
Bu konuyla ilgili toplam 8 içerik bulunuyor.

Bu yazımızda aralarındaki yükselti farkı ve yatay uzaklığı bilinen iki nokta arasındaki eğimin nasıl hesaplanacağı ile ilgili bilgi verdik. (Devam)

Harita Bilgisi 07 Ocak 2015 26 yorum

Gerçek Uzunluk Bulma

Harita üzerinde verilen değerlerden faydalanarak iki nokta arasındaki kuş uçuşu uzaklık bulunabilir:

Gerçek Uzunluk = Harita Uzunluğu x Ölçeğin Paydası

Soru 1: 1/500000 ölçekli bir haritada iki şehir arası 6 cm olarak ölçülmüştür. İki kent arası gerçekte kaç km dir?

GU = HU x ÖP
GU = 6 x 500000
GU = 3000000 cm
GU = 30 km

Soru 2: 1/200000 ölçekli bir haritada 5 cm'lik uzaklık gerçekte kaç km dir?

GU = HU x ÖP
GU = 5 x 200000
GU = 1000000 cm = 10 km

NOT: cm'yi km'ye çevirirken 5 sıfır sileriz.
(Devam)

Harita Bilgisi 03 Kasım 2012 47 yorum

Harita Nedir?

Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuş bakışı görünüşünün, belli bir ölçek dahilinde küçültülerek düzlem üzerine aktarılmasıyla oluşan çizimlere harita denir. Haritacılık bilimine ise kartoğrafya denir.

Haritalar, coğrafyada en çok kullanılan araçlardan biridir. Haritalardan başka küreler, krokiler, grafik ve şekiller, fotoğraflar coğrafyada kullanılan araçlardır.

Yeryüzünün bütününe ya da bir kısmına, yandan belli bir açı ile bakılırsa, öndeki yükseltiler arkadaki özelliklerin görülmesini engeller. Bu nedenle haritalar çizilirken yeryüzüne tam tepeden bakılmalıdır.

Önceden yerden yapılan ölçümler sonucu elde edilen verilerle yeryüzünün tepeden görünümleri sağlanıyordu. Günümüzde haritalar çizilirken uçaktan ya da uydulardan çekilmiş fotoğraflardan yararlanılmaktadır. Bu yeni harita yöntemine fotogrametri denir.

Bir çizimin harita olabilmesi için bazı şartlar vardır:

1. K... (Devam)

Harita Bilgisi 29 Şubat 2012 2 yorum

Harita Uzunluğu Bulma

Eğer haritanın ölçeği ve gerçekte kaç km olduğu biliniyorsa aşağıdaki formülle harita uzunluğu bulunabilir.

Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçeğin Paydası

Harita uzunluğu genellikle santimetre (cm) olarak ifade edilir.

Soru 1: Gerçekte 6 km mesafe bulunan iki kasaba arasındaki uzaklık 1/300000 ölçekli haritada kaç cm olarak gösterilir

Gerçek Uzunluk = 6 km = 600000 cm
(5 sıfır ekleyerek santimetreye çevirdik)

Ölçek Paydası: 300000

Harita Uzunluğu = Gerçek Uzunluk / Ölçeğin Paydası
Harita Uzunluğu = 600000 / 300000
Harita Uzunluğu = 2 cm

Soru 2: 1/400000 ölçekli bir haritada 20 cm olarak gösterilen uzaklık, 1/200000 ölçekli bir haritada kaç cm gösterilir?

Soruda iki tane harita bulunmaktadır. Birinin ölçeği ve harita uzunluğu bilinirken diğerinin sadece ölçeği biliniyor. Öncelikle birinci haritadan gerçek uzunluğu bulmalıyız.

GU = HU x ÖP = 20 x 400000 = 8000000 cm

Belirtilen yerin ger�... (Devam)

Harita Bilgisi 25 Kasım 2012 27 yorum

Ölçek Hesaplama

Yeryüzü şekillerinin birebir haritasını çizmek mümkün değildir.
Bu nedenle haritadaki gerçek uzunluklar belli bir ölçek dahilinde küçültülerek haritaya aktarılır.
Haritadaki bu küçültme oranına ölçek denir.

Ölçek iki şekilde ifade edilir: 1. Kesir Ölçek, 2. Çizgi Ölçek

1. Kesir Ölçek
Küçültme oranının kesirli sayılarla ifade edildiği ölçek türüdür.
Pay her zaman 1’dir.
Örneğin;1/100.000, 1/250.000, 1/1.000.000 gibi...
Kesir ölçekte birim yazılmaz. Her zaman santimetre (cm) cinsindedir.
Pay ile paydanın birimleri her zaman birbirine eşittir.
Örneğin; 1/100.000 =
Haritalarda küçültme oranı aksi belirtilmemişse santimdir.
Ama farklı birimlere çevrilmesi isteniyorsa şu şekilde yapılır:

KM&... (Devam)

Harita Bilgisi 25 Kasım 2012 82 yorum

Ölçek Hesaplama Soruları

SORU 1:
Ölçeği verilmemiş bir haritada iki nokta arası gerçek uzunluk 24 km dir. Bu uzunluk haritada 4 cm ile gösterilmiş ise haritanın ölçeği nedir?
Çözüm:
Soruda gerçek uzunluk ve harita uzunluğu verilmiştir. Bizden haritanın ölçeğini bulmamız istenmektedir. Kullanacağımız formül:

Ölçek her zaman santimetre (cm) ile ifade edilir. Bu nedenle gerçek uzunluğu km'den cm'ye çevirmemiz gerekli. Bunun için beş tane sıfır ekliyoruz:
Gerçek Uzunluk = 24 * 100000 = 2400000
Şimdi formülü yazabilir ve varsa sadeleştirmeyi yapabiliriz:
Ölçek = Harita Uzunluğu / Gerçek Uzunluk = 4/2400000 = 1/600000
SORU 2:
Ölçeği verilmemiş bir haritada iki nokta arası gerçek uzunluk 30 km dir. Bu uzunluk haritada 3 cm ile gösterilmiş ise haritanın ölçeği nedir?
Çözüm
Soruda ger... (Devam)

Harita Bilgisi 29 Ekim 2014 31 yorum

Ölçekleri Birbirine Çevirmek

1. Kesir Ölçeği Çizgi Ölçeğe Çevirmek

1/200000 kesir ölçeğini çizgi ölçeğe çevilelim:
Her biri 1 cm uzunluğunda beş çentikli bir doğru çizip birimine km yazalım¹, İkinci çentiğin üzerine sıfır koyalım;

Kesir ölçeğin paydasını cm’den km’ye çevirelim:
200000 cm = 2 km
Çıkan sonucu sıfırın yanlarına yazıp sağa doğru bir kat arttırarak yazalım:

2. Çizgi Ölçeği Kesir Ölçeğe Çevirmek

Yukarıdaki çizgi ölçeği kesir ölçeğe çevirirken ölçek formülünü yazarız, harita uzunluğu ve gerçek uzunluğu tek çentiğe göre² hesaplarız:

NOTLAR:
1. Kesir ölçeği çizgi ölçeğe çevirirken birim km olmak zorunda deği... (Devam)

Harita Bilgisi 12 Ekim 2014 3 yorum

Projeksiyon Tipleri

Haritalardaki şekil ve alan bozulmalarının en aza indirilebilmesi için oluşturulan özel çizim yöntemlerine projeksiyon ya da iz düşüm yöntemleri denir.

Projeksiyonların bazıları uzunluk, bazıları açı, bazıları ise alanları gerçeğe daha yakın gösterir. Projeksiyonlar iz düşüm (yükseltinin sıfır kabul edilmesi) esasına göre çizildiğinden engebesi fazla olan yerlerin iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçümleri arasındaki fark fazladır.

Örneğin yurdumuzda Doğu Anadolu ile Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde iz düşüm yüz ölçüm ile gerçek yüz ölçüm arasındaki fark çok fazladır.

Harita çiziminde kullanılan başlıca projeksiyon tipleri silindirik, konik ve düzlem projeksiyonlardır.

1. Silindir Projeksiyon

Bu projeksiyonda harita alanı açılmış bir silindir üzerine aktarılır. Bu projeksiyonla çizilen haritalarda ekvator çevresinde doğruya yakın görünümler elde edilirken kutuplara doğru önemli ... (Devam)

Harita Bilgisi 29 Şubat 2012 106 yorum

Üye Girişi