Azot atmosferde (78%) bulunur ve bazı canlılar hariç direkt kullanılamaz. Yararları: Protein ve DNA nın bileşenlerindendir, topraktaki verimi etkiler. Azot; yıldırım, şimşek, volkanik patlamalar gibi açığa çıkan yüksek enerjilerle nitrat tuzuna dönüşünce bitki tarafından kullanılabilir ve üretilen besin onu yiyen canlılara geçer.Ayrıca bazı toprakta bazı bakteriler azotu nitrata dönüştürerek bitkinin kullanabilmesini sağlar. Canlılar öldükten sonra saprofit adı verilen ayrıştırıcılar tarafından amonyak a dönüştürülür. Amonyak da nitrit bakterileri tarafından nitrite, nitrit ise nitrat bakterileri tarafından nitrata dönüştürülür.Nitrata dönüşen azotun bir kısmı bitkiler tarafından kullanılır, bir kısmı ise azot parçalayan bakterilerce atmosfere kazandırılır. (Devam)
1. Besin Zinciri - Bitkiler; hava (karbon ve azot), su ve topraktaki (kayaçların ufalanmasıyla oluşan mineraller) gerekli maddeleri birleştirerek besin maddesine dönüştürürler.- Besin maddeleri bitkilerden otçullara, otçullardan etçillere geçer.- Tüm canlılar öldükten sonra toprağa karışır. Buradaki ayrıştırıcılar canlı kalıntılarını ayrıştırarak tekrar doğaya katarlar.- Besin maddelerinin üreticiden tüketiciye doğru aktarılmasını sağlayan canlılar sırasına besin zinciri denir.
NOT: Her canlı, kendisini yiyen diğer canlıya enerjisinin 10% unu aktarır. (Devam)
2. Madde Döngüleri Cansız ortamdaki maddelerin (karbon, azot, oksijen, fosfor) bitkiler tarafından besin maddesine dönüştürüldükten sonra canlılar arasında dolaşması ve canlılar öldükten sonra ayrıştırıcılar tarafından tekrar cansız ortama dönmesi olayıdır. a. Karbon Döngüsü Bulunduğu Yerler: Karbon; atmosferde, fosil yakıtlarda, sularda (karbon ve bikarbon), karbonatlı kayaç ve canlılarda bulunur. Yararları: Canlı dokularını meydana getiren bileşikleri oluşturur. Günlük ve mevsimlik sıcaklıkların aşırı yükselmesi ve düşmesine engel olur. Karbon Döngüsü Olmasaydı: Bitkiler besin üretemeyecek ve 35 yıl kadar sonra yaşam son bulacaktı. - Bitkiler, fotosentez olayı sırasında inorganik yapıdaki karbonu organik yapıya dönüştürür.- Diğer canlılar bitkiyi yiyerek karbonu bünyelerine alırlar.- Canlıların &o... (Devam)
Bulunduğu Yerler: Kükürtdioksit olarak atmosferde,Aminoasit, sülfür, sülfat olarak topraklarda,Eriyik halde okyanus ve denizlerde bulunur.Canlıların protein yapılarında bulunur. Yararları: Canlıların yaşamı için gereklidir.İlaç yapımında kullanılır.Barut, fişek, kibrit yapımında kullanılır. Nasıl Yenilenir? Volkanik patlamalar sonucu kükürtdioksit atmosfere salınır.Atmosferde sülfürik asit formunda yağış olarak toprağa karışır.Toprakta Aminoasit’e, Sülfüre ve bitkilerin kullanabileceği form olan sülfata dönüşür.Bitkiler sülfatı kullanarak besin üretir.Onu yiyen canlılara geçer.Canlılar öldükten sonra toprağa karışır.Ayrıştırıcılar tarafından tekrar doğaya kazandırılır.AYRICA kükürt mineral olarak da yer kabuğunda bulunur. (Devam)