Ülkelerin Gelişmesinde Doğal Kaynakların Rolü

 

Her ülkenin sahip olduğu doğal kaynak rezervi birbirinden farklıdır. Bu durum doğal kaynakların dünya üzerinde homojen dağılmamasının bir sonucudur. Bu nedenle ekonomilerin kalkınma ve gelişme düzeylerine, ülkelerin doğal kaynak zenginliği farklı düzeylerde etki etmektedir.

 

Ekonomik Gelişmede Doğal Kaynak Şart Mı?

 

Ekonomik büyüme, üretimin artması anlamına gelir ve bir ülkede üretim artışı için mutlaka doğal kaynak zenginliği olması şart değildir. Çünkü istisnalar dışında doğal kaynakların ticareti yapılabilir ve ülkeler sahip olmadığı doğal kaynakları diğer ülkelerden alabilirler.

 

Doğal Kaynak - Ekonomik Büyüme İlişkisi

 

Üretim aşamasında kullanılan girdilerden önemli bir kısmı doğal kaynaklardan elde edilir. Bu durumda yenilenebilir ve yenilenemez özellikler taşıyan doğal kaynaklar nedeniyle üretimin ve ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği gündeme gelmektedir.Ekonomik büyüme ve kalkınma açısından avantaj sağlayan doğal kaynak rezervi sürdürebilirlik kriterlerine uygun kullanılmalıdır.

 

Üretim sürecinde ve üretilen malların kullanılması ile doğaya atıklar bırakılmaktadır. Bu atıklar da doğal kaynakların miktarı ve kalitesini, dolayısıyla gelecekteki yaşam ve üretim olanaklarını etkiler. Doğanın bu atıkları dönüştürme ve taşıma kapasitesi vardır. Sorun, bu taşıma ve dönüştürme kapasitesinin aşılmasından kaynaklanmaktadır.

 

Doğal Kaynak Stoğu ve Sermaye Miktarı

 

Ekonomik büyüme sürecinde başlıca üç tür girdiye gereksinim duyulur. Toplam üretim fonksiyonunda bu girdiler şu şekilde gösterilir:

 

Y=ƒ(K,L,Q)

 

Y:Mal ve hizmet olarak toplam üretim miktarını

K:Makine,yol,liman vb. fiziksel sermaye stokunu

L:İnsan kaynakları stokunu

Q:Üretimde kullanılan doğal kaynak miktarını  göstermektedir.

 

Sonuçta üretim miktarını, veri teknoloji düzeyinde sermaye emek ve doğal kaynak miktarı etkilemektedir. Teknolojik gelişme aynı girdiler ile daha fazla üretimi mümkün kılar.

 

Sermaye stoku ile doğal kaynak kullanımı arasında bir ikişkiden söz edilebilir. Her toplumun sahip olduğu üretim teknolojisi ve beşeri sermayeye göre farklı şekillerde bir gelişme olasılığına sahiptir.

 

Doğal Kaynakların Yöresel ve Yöre Dışı Faydaları

 

Bir doğal kaynak bulunduğu yöredeki insanlar tarafından işlenip değerlendirilebileceği gibi bölgesel, ulusal ve uluslar arası gruplar ve insanlar tarafından da işlenip değerlendirilebilir. Doğal kaynakların yönetilmesi, çıkartılması ve işlenmesiyle ilgili bunun gibi farklı seçeneklerin olması, yöresel gruplarla yöre dışı gruplar arasında anlaşmazlığa neden olur.

 

Dünyanın çok farklı yerlerinde bu tarz sorunlar ve çatışmalar yaşanmaktadır.Yöresel bir ormanın, biyolojik çeşitliliğin veya ekoturizm potansiyelinin muhafaza ve işlenmesi konusunda kaynakların ne kadarının korunacağı, ne kadarının işlenip değerlendirileceğine ilişkin yöresel ve yöre dışı grupların tercihleri farklılık gösterebilir.

 

Doğal Kaynakların Uluslar Arası İlişkilere Etkisi

 

Maden, petrol, su, orman, tarım gibi doğal kaynaklar, tarih boyunca toplumların kalkınmasında önemli rol oynamıştır. Dünya nüfusunun artması ve toplumsal ihtiyaçların çeşitlenmesi doğal kaynaklara olan talebi hızla arttırmıştır.

 

Ülkeler doğal kaynaklarını farklı şekillerde kullanmıştır. Kanada, İsveç, Norveç gibi ülkeler doğal kaynaklarını kullanarak gelişmişler, buna karşın bazı Afrika ülkeleri bunları yeterince kullanamışlardır. Bu Afrika ülkelerinin gelişmemelerinde bir neden de sömürülüyor olmaları.

 

Brezilya, Arjantin, Peru gibi ülkelerde de yerliler zengin toprakları işletme işini ABD, Japonya ve bazı Avrupa ülkelerine vermişlerdir.

 

Geçmişte olduğu gibi günümüzde de uluslar arası ilişkilerde doğal kaynaklara sahip olma ve bunları kontrol etme önemlidir.

 

Dünya haritasında baktığımızda özellikle Afrika ve Orta - Güney Amerika ülke sınırlarının doğal kaynaklara göre oluşturulmuş olduğunu görürüz.

 

Yapılan Yorumlar

Henüz kimse yorum yapmamış.

Bu sayfada yer alan bilgilerle ilgili sorularınızı sorabilir, eleştiri ve önerilerde bulunabilirsiniz. Yeni bilgiler ekleyerek sayfanın gelişmesine katkıda bulunabilirsiniz.

Yorum Yapın

Güvenlik Kodu
Coğafya Tarih Sitesi Matematik Sorusu Türkçe Sitesi